Nieuwsbericht

Andere koperuil in Nederland? Nee!

donderdag 4 november 2010

Onlangs is er enige ophef ontstaan over het mogelijk voorkomen van een nieuwe soort koperuil in Nederland: Diachrysia stenochrysis. Op waarneming.nl werd deze soort al door verschillende nachtvlinderaars doorgegeven. Wat is er aan de hand?

De koperuil, D. chrysitis (Linnaeus), is een bekende soort in Europa, terwijl D. stenochrysis (Warren) met zekerheid is vastgesteld in oostelijk Azië. Of het Europese taxon tutti (Kostrowicki) een synoniem is van stenochrysis staat nog te bezien. Op grond van biochemisch onderzoek is vastgesteld dat D. chrysitis en D. stenochrysis twee verschillende soorten zijn; in Oost-Azië lijken ze ook uiterlijk verschillend te zijn.

Artikel Colin Plant
Aanleiding voor de opschudding is een recent artikel van Colin Plant (Entomologist’s Rec. J. Var. 122 (2010), 128) waarin beweerd wordt dat het onderscheid tussen de dubbelsoorten ook in Europa simpel is: bij D. stenochrysis zijn de twee gouden banden op de voorvleugel verbonden door een dikke gouden dwarsband; bij D. chrysitis is die dwarsband afwezig of hooguit heel dun (zie de foto hierboven).

Onderzoek in collectie ZMA
Rob de Vos van het Zoologisch Museum in Amsterdam heeft het genoemde onderscheidende kenmerk gecontroleerd in de uitgebreide collectie van het museum en stuitte daarbij op een serie koperuilen, gekweekt door Siem de Boer uit het legsel van één en hetzelfde vrouwtje (zie foto hieronder). Wat bleek hieruit? De moeder heeft een dikke gouden dwarsband en een deel van de nakomelingen ook, maar een ander deel heeft die dwarsband helemaal niet!! Het verhaal van Plant gaat dus niet op, in ieder geval niet voor West-Europa. Plant zelf blijkt na persoonlijke benadering nu ook in te zien dat hij de zaak te eenvoudig heeft afgedaan. De inhoud van zijn artikel verspreidt zich echter snel en zaait onnodige verwarring.

Oproep
De Vlinderstichting en de Werkgroep Vlinderfaunistiek roepen bij deze alle waarnemers op om geen waarnemingen van D. stenochrysis door te geven, totdat er meer duidelijkheid is over het eventueel voorkomen van die soort in ons land en de manier waarop beide soorten eenduidig onderscheiden kunnen worden.