Nieuwsbericht

Een dwerg onder de blauwtjes

maandag 15 december 2025

Het dwergblauwtje doet haar naam eer aan, want het vlindertje is zo groot als een nagel van je pink. Het is een zeer zeldzame soort in Nederland, die alleen in Zuid-Limburg op drie plekken voorkomt. De vlinder is gebonden aan kalkgraslanden, want de waardplant, waarop de rupsen zijn gespecialiseerd, is wondklaver. Om te weten hoe het met de soort gaat worden de populaties gemonitord.

Dwergblauwtje op de waardplant wondklaver (Bron: Kars Veling) Dwergblauwtje op de waardplant wondklaver (Bron: Kars Veling)

Het dwergblauwtje was sinds 1984 als standvlinder uit Nederland verdwenen. Met zekere regelmaat werden daarna zwervers uit met name België gezien. In 2016 vestigde het dwergblauwtje zich weer in Nederland en nu zijn er op drie plaatsen in Zuid-Limburg populaties. Het dwergblauwtje vliegt vanaf half april tot juni en een tweede generatie, die vaak kleiner is dan de voorjaarsgeneratie, van eind juni tot half augustus. Het aantal vlinders op de vliegplaatsen is doorgaans vrij hoog, maar daarbij moet bedacht worden dat geschikte vliegplaatsen doorgaans maar een klein oppervlak hebben. Mannetjes scholen vaak samen in de buurt van enkele struiken of wat pollen gras. Daar zitten ze maximaal twee meter van elkaar vandaan op een halve tot anderhalve meter boven de grond. Alle kleine vlinders die langs vliegen worden achtervolgd. Maagdelijke vrouwtjes zoeken deze groepen mannetjes op en vertrekken weer als ze hebben gepaard.

Het vrouwtje zet de eitjes afzonderlijk af op de jonge bloemen of bloemknoppen. Meestal wordt een eitje afgezet aan de harige basis van de bloemkelk. De vlinders brengen de nacht door in groepjes, waarbij ze met de kop naar beneden in de vegetatie hangen. Zo´n rustplek wordt iedere avond gebruikt en ligt vaak een eindje van de samenscholingsplek en de nectar- en waardplanten vandaan. De vlinders worden relatief weinig op nectarplanten gezien. De belangrijkste nectarplant is wondklaver, maar ook rode klaver en rolklaver worden door de vlinders gebruikt.

Een ei-afzettend vrouwtje dwergblauwtje (links) en het eitje (rechts) Een ei-afzettend vrouwtje dwergblauwtje (links) en het eitje (rechts) (Bron: Kars Veling) Een ei-afzettend vrouwtje dwergblauwtje (links) en het eitje (rechts) Een ei-afzettend vrouwtje dwergblauwtje (links) en het eitje (rechts) (Bron: Kars Veling)

Wie wil er een route voor dwergblauwtje in Brunssum tellen?

Het dwergblauwtje is dus een zeldzame soort en we willen graag bijhouden hoe het met deze vlinder gaat. Er zijn een aantal monitoringroutes voor het meetnet dagvlinders waar deze vlinders worden geteld, onder andere bij Berg en Terblijt en bij Maastricht. Er is nog een prachtige locatie bij de Roode Beek in Brunssum waar ook dwergblauwtjes voorkomen. Deze route is dit jaar door medewerkers van De Vlinderstichting geteld, maar dat kost enorm veel reistijd. Is er een vlinderaar in de omgeving van Brunssum die deze route in april en mei een keer of vier zou willen tellen? Het kost niet meer dan een half uur per telling. Neem dan via meetnet@vlinderstichting.nl contact op, dan komen we langs om, samen met u, die routes over te dragen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting

Dwergblauwtje KarsVeling MeetnetVlinders RodeLijstDagvlinders