Infranatuur

Meer lezen

Lees het E-magazine Infranatuur

Artikel Infranatuur: een groen-grijze hoofdstructuur

Verschenen in 'Pionieren 3, De impact van innovatieve maatschappelijke intiatieven op een natuurinclusieve samenleving.
Wageningen Environmental Research, oktober 2017

De Green deal infranatuur

De Green Deal Infranatuur heeft als doel: vergroten van bewustwording over biodiversiteit in relatie tot de Nederlandse infrastructuur. De organisaties zetten gezamenlijk hun ervaring en kennis in om biodiversiteit in hun eigen werkgebied vanzelfsprekender te maken. Op deze manier kan de infrastructuur een grote betekenis krijgen voor een duurzamere leefomgeving waar mens en natuur beide voordeel van hebben.

De Vlinderstichting is een van de initiatiefnemers van deze green deal, die is ondertekend door 20 organisaties (onder andere overheden, infrabeheerders, ingenieursbureaus en uiteraard De Vlinderstichting)

Titia Wolterbeek (directeur De Vlinderstichting): "De Green Deal Infranatuur biedt de partners een uitgelezen kans om samen de natuur buiten de beschermde natuurgebieden te helpen versterken. Door gezamenlijk op te trekken kan er een InfraNatuurNetwerk ontstaan langs de (spoor)wegen, dijken, leidingen en andere lijnen door het landschap. Daar zullen sterk bedreigde vlinders en bijen van profiteren, wat de hele natuur ten goede komt. Fantastisch dat al deze partijen zich hier voor in gaan zetten!"

Grote potentie Nederlandse infrastructuur

De biodiversiteit in Nederland staat al jaren onder druk. Zo is het slecht gesteld met de bijen- en vlinderstand in Nederland en zijn de maatschappelijke gevolgen daarvan voor bijvoorbeeld de landbouw niet te overzien. Een goede biodiversiteit heeft dus naast een belang voor de leefomgeving ook economische waarde. Daarom wordt er gezocht naar initiatieven die biodiversiteit kunnen bevorderen. Nederland beschikt over een dicht netwerk aan infrastructuur: wegen, spoorlijnen, leidingen, dijken en waterwegen. In potentie is deze infrastructuur bij uitstek geschikt om het Natuurnetwerk Nederland (voorheen de Ecologische Hoofdstructuur–EHS) en terreinen die verbonden zijn door infrastructuren te ondersteunen. Recente voorbeelden hiervan zijn de opening van de Honey Highway langs de A4 en de nieuwe heidecorridor bij het waterwingebied Soestduinen.

Mel Kroon (CEO TenneT): “We zien bij TenneT dat infrastructuur en natuur heel goed samen gaan. Ons hoogspanningsnet bestrijkt een groot deel van ons land. Onder een aantal van onze bovengrondse verbindingen leggen we samen met lokale overheden nu natuurgebieden aan en ook bij de aanleg van nieuwe verbindingen bekijken we hoe we infrastructuur en natuur kunnen combineren.”

Samen en individueel aan de slag

Het enthousiasme om deel te nemen aan deze Green Deal is groot. De nadruk van dit initiatief ligt op ondersteunen, stimuleren, samenwerken en leren van elkaars ervaringen, terwijl de uitvoering een verantwoordelijkheid van de eigen organisatie blijft. Via workshops en werkateliers zullen bestaande kennis en kansen voor de biodiversiteit in relatie tot de infrastructuur in beeld worden gebracht. Daarnaast heeft elke partij aangegeven welke acties zij gaan ondernemen om biodiversiteit te bevorderen. Als één van de eerste acties zal een gezamenlijk werkprogramma worden opgesteld. In deze Green Deal bestaat ook de mogelijkheid voor andere organisaties om op een later moment in het proces aan te sluiten.

Infranatuur; meer biodiversiteit bij infrastructurele gronden

“Infranatuur” is een Green Deal in wording i.s.m. de Ministeries van EZ en I&M, Rijkswaterstaat, TenneT, ProRail, Gasunie, Heijmans, Cofely, de Waterschappen Rivierenland, Vallei en Veluwe en Aa en Maas en De Vlinderstichting.

Grootste natuurgebied van Nederland

De Nederlandse biodiversiteit en de kwaliteit daarvan gaat hard achteruit. Hier zijn meerdere oorzaken en gevolgen van aan te wijzen. Maar er zijn ook mogelijkheden om onze biodiversiteit te behouden en versterken. Nederland beschikt over een dicht netwerk aan infrastructuur. Wegen, spoorlijnen, leidingen, dijken en waterwegen, enzovoort, we kunnen nu eenmaal niet zonder. Toch denken we vaak – onbewust – in hokjes en realiseren ons niet dat deze zelfde infrastructuur in potentie ook het grootste natuurgebied van Nederland is. Daarmee kan het de huidige Ecologische Hoofdstructuur (EHS) ondersteunen.

Biodiversiteit implementeren

Met de Green Deal Infranatuur willen we ons gezamenlijk hard maken om de zorg voor biodiversiteit weer vanzelfsprekend te maken en verder te bevorderen. Terreinen die verbonden zijn met infrastructuren zijn bij uitstek geschikt daarvoor. We willen onze verantwoordelijkheid nemen, door integraal met elkaar samen te werken en van elkaar te leren. We streven naar een cultuuromslag in de breedste zin van het woord om biodiversiteit te implementeren in onze bedrijfsvisies en uitvoering; daar zit volgens ons de kracht en de meerwaarde van deze Green Deal.

Gezamenlijke oplossingen

De partners in deze Green Deal willen een voorbeeld zijn voor Nederland en op die manier het begrip infranatuur op de kaart zetten. Alle lopende groene initiatieven zien we als positieve bijdrage, maar vanuit deze Green Deal willen we een stap voorwaarts zetten. De komende jaren zullen we gezamenlijk oplossingen zoeken en vinden om biodiversiteit een vanzelfsprekende plaats te geven binnen onze infrastructuur.

Kansen benutten

Dit doen we tijdens het ontwerp en bouwen van elementen, maar ook tijdens het beheer en onderhoud van onze Nederlandse infrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan de ecologische waarborging in de planfase, investeren in biodiversiteit buiten de kerntaken van organisaties en bedrijven en op een constructieve manier omgaan met de Wet natuurbescherming. Met goede voorlichting, kennisdeling en het schetsen van oplossingen willen we al onze netwerkpartners en de maatschappij hierbij betrekken. Als we ons met elkaar meer bewust zijn van alle kansen die onze infrastructuur te bieden heeft, dan zal onze volgende generatie nog altijd kunnen blijven genieten van onze mooie natuur.