jota-uil Autographa jota

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor; vooral in de duinen en de drie noordoostelijke provincies. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half mei-eind juli in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de schemering en komen zowel op licht als op smeer; ze bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: augustus-juni. De rups foerageert vooral ´s nachts en verbergt zich overdag laag bij de grond op de waardplant. De soort overwintert als rups in de strooisellaag. De verpopping vindt plaats in een cocon aan de onderkant van een blad van de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Plain Golden Y

Duitse naam

Jota-Silbereule

Franse naam

le Iota

Synoniemen

Plusia jota, Phytometra jota

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Jota-uil is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
Zie voor jota bij 'toelichting wetenschappelijk naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Autographa: autographos is met eigen hand geschreven; naar de lettertekens (gamma, jota e.d.) die de soort zelf op zijn vleugels heeft geschreven.
jota: jota is een Griekse letter. Linnaeus beschreef de vorm van het teken op de voorvleugel als gelijkend op een iota of op een vraagteken; dit laatste had hij echter al gebruikt bij S. interrogationis.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-21 mm. Deze uil heeft dezelfde vorm en rusthouding als de verwante soorten. De grondkleur van de voorvleugel is vrij gelijkmatig roodachtig bruin, licht gemarmerd met roze of met rozeachtig bruin. Het gedeelte van het middenveld dat langs de voorrand ligt, is duidelijk lichter van kleur dan het scherp afgezette donkere deel langs de binnenrand. De bruinachtige niervlek is vaag of zelfs afwezig en heeft nauwelijks of geen omlijning. De lichte Y-vormige vlek in het midden van de voorvleugel is meestal gebroken, maar net als bij de donkere jota-uil (A. pulchrina) variabel van vorm.

Kenmerken rups

Tot 38 mm; een 'semi-spanrups' met slechts drie paar buikpoten; lichaam helder groen met sporen van vier onduidelijke, lichte lengtestrepen over de rug; boven de spiracula een fijne, gele lengtestreep; kop groen met aan weerszijden een krachtige zwarte streep.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de gamma-uil (A. gamma) en de donkere jota-uil (A. pulchrina).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen Autographa jota en A. pulchrina.

Gelijkende soorten rups

Turkse uil (Chrysodeixis chalcites), koperuil (Diachrysia chrysitis), gelduil (Polychrysia moneta), goudvenstertje (Plusia festucae), moerasgoudvenstertje (Plusia putnami), gamma-uil (Autographa gamma), donkere jota-uil (Autographa pulchrina) en zilvervenster (Autographa bractea).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bossen, struwelen, graslanden en tuinen.

Planten

Diverse kruidachtige en houtige planten, waaronder brandnetel, dovenetel, gewone berenklauw, wilg en kamperfoelie.

Waardplant

Berenklauw
Heracleum

Dovenetel
Lamium

Kamperfoelie
Lonicera

Wilg
Salix

Brandnetel
Urtica

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie