populierentandvlinder Gluphisia crenata

Het verspreidingsgebied van de populierentandvlinder breidt zich naar het noorden en westen uit.
Familie
tandvlinders (NOTODONTIDAE)
Onderfamilie
Pygaerinae / Gluphisia crenata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.

Rode lijst
kwetsbaar

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-15 mm. Vertoont enige gelijkenis met de Drymonia-soorten, maar is duidelijk kleiner. De voorvleugel is grijs met roodachtig bruin. Kenmerkend is de vage lichte kommavlek in de grijsachtig bruine middenband. De kleur en de tekening zijn nogal variabel; er komen lichte vlinders voor maar ook donkere exemplaren met een nauwelijks herkenbare middenband.

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind augustus in één generatie. De vlinders komen meestal laat in de avond op licht.

Levenscyclus

Rups: juli-augustus. De soort overwintert als pop in een cocon die meestal tussen twee bladeren van de waardplant wordt gesponnen.

Waardplanten

(Ratel)populier en mogelijk berk.

Habitat

Vooral bossen en populierenaanplanten.

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.

België

Vrij algemeen, maar doorgaans waargenomen in lage aantallen. Minder algemeen ten zuiden van Samber en Maas.

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via Midden-Europa, uit Engeland slechts een paar waarnemingen, naar het oosten via de gematigde zone tot Oost-Azië (China, Japan). Naar het zuiden via Noord-Italië en Noord-Balkan tot aan de Zwarte Zee. Naar het noorden tot Zuid-Scandinavië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Dusky Marbled Brown
Duitse naam
Pappelauen-Zahnspinner
Franse naam
la Crénelée
Synoniemen
Gluphisia rurea, Gluphisia vertunea
Toelichting Nederlandse naam

Populier en ratelpopulier zijn de enige waardplanten van de populierentandvlinder.
Tandvlinders hebben aan de voorvleugel een uitstulping die in rust als een tand boven de vlinder uitsteekt. Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Gluphisia: gluphis is een kerf in een pijl, een Griekse benadering van deze soort. Men zou Glyphisia verwachten.
crenata: crena is een kerf, een inkeping, naar de gekartelde franje.

Auteursnaam en jaartal
(Esper, 1785)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie tandvlinders (NOTODONTIDAE)

gestreepte tandvlinder
Drymonia dodonaea

snuitvlinder
Pterostoma palpina

roestbruine wapendrager
Clostera anastomosis

kleine wapendrager
Clostera anachoreta

tweekleurige tandvlinder
Leucodonta bicoloria

dromedaris
Notodonta dromedarius

alle soorten uit deze familie