vlekstipspanner Idaea dimidiata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor; op sommige plaatsen talrijk. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin juni-eind augustus in één generatie; soms een partiële tweede generatie in september. De vlinders bezoeken vanaf de schemering bloemen zoals akkerdistel. Ze komen op licht en op smeer.

Levenscyclus

Rups: juli-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een losse cocon in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Single Dotted Wave

Duitse naam

Braungewinkelter Zwergspanner

Franse naam

la Phalène écussonnée

Oud Nederlandse naam

kruidenspanner

Synoniemen

Acidalia dimidiata, Sterrha dimidiata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
Vlek wijst op de donkere vlek vlakbij de binnenrandshoek van de voorvleugel.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Idaea: idaios heeft betrekking op de berg Ida, de uitzichtplaats van waaruit de goden en godinnen de gevechten rond Troje volgden.
dimidiata: dimidio is in tweeën delen. Dit slaat op de tekening die alleen ontwikkeld is in het dorsale deel van de vleugel. Haworth heeft een andere uitleg: deze soort heeft slechts de helft van de afmeting van I. emarginata.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1767)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-11 mm. Een strokleurig witachtige tot grijsachtig lichtbruine stipspanner. De middenstippen zijn altijd goed zichtbaar. De centrale dwarslijnen zijn doorgaans dun en, met uitzondering van de stipjes op de aderen, meestal vaag zichtbaar. De buitenste dwarslijn kan echter, met name op de voorvleugel, juist prominent aanwezig zijn. Heel opvallend daarbij is de dikke stip waarmee deze lijn op de voorrand van de voorvleugel uitkomt. De middelste dwarslijn is diffuus en het meest duidelijk op de achtervleugel. De franjelijn valt op als een serie stippen aan de achterrand van de vleugels. De stipspanner is vooral te herkennen aan de dicht aan elkaar grenzende donkere vlekken nabij de binnenrandhoek op de voorvleugel. Bij scherp getekende exemplaren vormen deze vlekken een opvallende, duidelijk zichtbare halve band in het zoomveld. Bij minder duidelijk getekende exemplaren kan deze tekening echter onopvallend zijn.

Kenmerken rups

Tot 20 mm; slank met dwarsribbeltjes; bleekbruin met over de rug een dubbele, zwartachtige lengtestreep, die naar de staart in een bredere enkelvoudige streep overgaat; op de flanken een rij schuine strepen, soms in een duidelijke pijlvorm; de spiracula bevinden zich op een witachtige lengteplooi met daaronder een rij zwarte vlekjes; kop grijs, licht ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de schildstipspanner (I. biselata), de strooiselstipspanner (I. laevigata) en de zuidelijke stipspanner (I. trigeminata).

Gelijkende soorten rups

Paardenbloemspanner (Idaea seriata) en hopdwergspanner (Eupithecia assimilata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bossen, struwelen, moerassen en tuinen; overwegend in vochtige gebieden.

Planten

Diverse kruidachtige planten en afgevallen blad.

Waardplant

Fluitenkruid
Anthriscus

Bevernel
Pimpinella

Paardenbloem
Taraxacum

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie