witte hermelijnvlinder Cerura erminea

De witte hermelijnvlinder is een tandvlinder die voorkomt in vochtige plaatsen met populieren en wilgen in de zuidelijke helft van het land.

Familie: tandvlinders (NOTODONTIDAE)
Onderfamilie: Stauropinae / Cerura erminea
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Een soort waarvan de verspreiding beperkt is tot het zuidelijk deel van het land; Nederland ligt aan de noordrand van het Europese areaal. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: ♂ 25-30 mm, ♀ 30-38 mm. Deze soort lijkt sterk op de verwante hermelijnvlinder (C. vinula), maar is veel witter van kleur en daardoor contrastrijker. Het achterlijf is opvallend zwart.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de hermelijnvlinder (C. vinula).; hermelijnvlinder
Cerura vinula
NOTODONTIDAE: Stauropinae
Gelijkende soorten rups: Hermelijnvlinder (Cerura vinula), berkenhermelijnvlinder (Furcula bicuspis), kleine hermelijnvlinder (Furcula furcula) en wilgenhermelijnvlinder (Furcula bifida).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; kleine hermelijnvlinder
Furcula furcula
NOTODONTIDAE: Stauropinae

berkenhermelijnvlinder
Furcula bicuspis
NOTODONTIDAE: Stauropinae

hermelijnvlinder
Cerura vinula
NOTODONTIDAE: Stauropinae

Vliegtijd en gedrag: Mei-juli in één generatie. Vooral de mannetjes komen op licht. Bij verstoring houden de vlinders zich dood en krommen ze hun lichaam, waarbij de geeloranje ringen tussen de segmenten van het achterlijf goed zichtbaar zijn.
Levenscyclus: Rups: juli-augustus. Jonge rupsen leven op de bovenzijde van de bladeren, waar ook de opvallend grote en platte eieren worden afgezet. De rups lijkt sterk op die van Cerura vinula maar heeft een witte vlek die vanuit de zadelvlek op de rug doorloopt in de richting van het tweede paar buikpoten. De soort overwintert als pop in een harde cocon waarin houtsplinters verwerkt zijn.
Waardplanten: (Ratel)populier en wilg.
Habitat: Bossen langs rivieroevers en andere vochtige plaatsen met populieren en wilgen.; rivieroevers

Zeldzaamheid: Vrij zeldzaam. Een soort waarvan de verspreiding beperkt is tot het zuidelijk deel van het land; Nederland ligt aan de noordrand van het Europese areaal. RL: niet bedreigd.
België: Vrij algemeen in het hele land, maar doorgaans waargenomen in lage aantallen. Sterk toegenomen.
Mondiaal: Van het noorden van het Iberisch schiereiland (Pyreneeën en het gebergte aan de kust) via West-Europa zonder de Britse eilanden en Midden-Europa via de gematigde zone tot Oost-Azië (Amoergebied, Kamtsjatka). In het zuiden verloopt de areaalgrens via Midden-Italië en de noordelijke Balkanlanden oostwaarts tot de Zwarte Zee. In het noorden via Noord-Duitsland tot de Baltische staten.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Duitse naam

Weisser Gabelschwanz

Franse naam

l'Hermine

Synoniemen

Harpyia erminea, Dicranura erminea

Toelichting Nederlandse naam

De witte hermelijnvlinder heeft een overwegend wit uiterlijk met een klein beetje zwart. Dat komt overeen met het winterkleed van het zoogdiertje hermelijn. De wetenschappelijke soortnaam van deze vlinder is erminea. De wetenschappelijke soortnaam van het zoogdiertje hermelijn is ermitea. Let op de klankverwantschap van erminea en hermelijn.
Vergeleken met de hermelijnvlinder, Cerura vinula, is deze soort nog witter, vandaar witte.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Cerura: keras is een hoorn en oura is een staart; naar de naschuivers van de rups die de vorm hebben van een staart. De hoorn slaat óf op de tweevoudige uitvoering van de staart óf op de chitine-bouwstof, of op beide.

Auteursnaam en jaartal