bosrankdwergspanner Eupithecia haworthiata

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Wordt vooral waargenomen in Zuid-Limburg; de populaties kunnen daar soms vrij groot zijn. Verspreid over het land wordt de soort ook af en toe elders waargenomen. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin april-begin augustus in één generatie. De vlinders komen op licht en zijn overdag gemakkelijk te verstoren van de waardplant.

Levenscyclus

Rups: juli-augustus. De rups leeft in de bloemknoppen. De soort overwintert als pop in een cocon in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Haworth's Pug

Duitse naam

Waldreben-Blütenspanner

Franse naam

l'Eupithécie de la clématite

Synoniemen

Eupithecia isogrammaria, Tephroclystia isogrammaria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Bosrank, wild en gekweekt, is de waardplant van deze dwergspannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Haworthiata: A.H. Haworth (1767 - 1833) wordt met deze naam geëerd. Hij was een Britse insectoloog en schrijver van Lepidoptera Britannica.

Auteursnaam en jaartal

Doubleday, 1856

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 8-9 mm. De voorvleugel van deze kleine, grijsachtig bruine en zwak getekende Eupithecia-soort heeft een enigszins gebogen voorrand. Kenmerkend is de roodachtige band aan de basis van het achterlijf. De middenstip is hooguit vaag aanwezig en in de binnenrandhoek ligt geen witte vlek; wel is vaak een zwakke golflijn te zien. De buitenste dwarsbanden zijn bij de voorrand licht geknikt.

Kenmerken rups

13-15 mm. Lijf licht grijsachtig groen met een zwartige ruglijn, een onduidelijke donkere subdorsale lijn en een kleine bruine kop. Sommige rupsen hebben een rozeachtige bestuiving.

Gelijkende soorten vlinder

De hengeldwergspanner (E. plumbeolata) is lichter van kleur en heeft meestal geen golflijn; de enigszins golvende dwarsbanden zijn vaag en weinig geaccentueerd. De voorvleugel van de valeriaandwergspanner (E. valerianata) is meer langgerekt met een scherpere vleugelpunt; de golflijn is wit en in de binnenrandhoek ligt een witte vlek; meestal is een zeer kleine middenstip aanwezig. Zie ook de esdoorndwergspanner (E. inturbata).

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Open bossen en struwelen op kalkrijke bodem.

Planten

Bosrank en gekweekte clematissoorten.

Waardplant

Clematis
Clematis

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie