gestreepte pijlstaart Hyles livornica

De gestreepte pijlstaart is een zeer zeldzame trekvlinder, die niet in staat is om in Nederland en België te overwinteren.
Familie
pijlstaarten (SPHINGIDAE)
Onderfamilie
Macroglossinae / Hyles livornica
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts tientallen waarnemingen bekend zijn. In 2002 waren er relatief veel waarnemingen, vooral op de Zeeuwse eilanden. Waarnemingen dateren uit 2011 (Noord-Holland en Friesland) en 2012 (Friesland) en relatief veel uit 2016 en 2022.

Rode lijst
trekvlinder

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 33-42 mm. Een olijfgroene pijlstaart met een smalle lichte diagonale band en opvallende witte aders op de voorvleugel. Ook de twee witte lussen aan de bovenzijde van het borststuk vallen op.

Gelijkende soorten vlinder

De wolfsmelkpijlstaart (H. euphorbiae) en de walstropijlstaart (H. gallii) missen de opvallende witte aders op de voorvleugel en hebben op het borststuk alleen langs de zijkanten een witte streep. Zie ook de wingerdpijlstaart (Hippotion celerio).

walstropijlstaart
Hyles gallii
SPHINGIDAE: Macroglossinae

wolfsmelkpijlstaart
Hyles euphorbiae
SPHINGIDAE: Macroglossinae

wingerdpijlstaart
Hippotion celerio
SPHINGIDAE: Macroglossinae

Vliegtijd en gedrag

Mei-september. De vlinders vliegen vooral in de schemering en net voor zonsopkomst. Ze bezoeken bloemen en komen op licht. Tijdens de trek is deze pijlstaart ook overdag actief.

Levenscyclus

Rups: juni-september. Er zijn twee rupsenvondsten bekend uit Nederland. De rups verpopt zich in een losse cocon op de grond. De soort is niet in staat om in Nederland te overwinteren.

Waardplanten

Wilgenroosje, walstro, weegbree, zuring, wijnstok en fuchsia.

Habitat

Warme open plaatsen, vooral langs de kust en in tuinen; ook brede bospaden in open bossen.

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een trekvlinder waarvan slechts tientallen waarnemingen bekend zijn. In 2002 waren er relatief veel waarnemingen, vooral op de Zeeuwse eilanden. Waarnemingen dateren uit 2011 (Noord-Holland en Friesland) en 2012 (Friesland) en relatief veel uit 2016 en 2022.

België

Zeer zeldzaam. Een trekvlinder die niet jaarlijks wordt waargenomen.

Mondiaal

In de tropen en subtropen van Afrika en Azië. In Europa als standvlinder langs de kust van de Middelllandse Zee en op de daar liggende eilanden en op Madeira en de Canarische eilanden. Als ongeregelde trekker bereikt hij West-, Midden- en Oost-Europa naar het noorden tot de Britse eilanden en Scandinavië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Striped Hawk-moth
Duitse naam
Linienschwärmer
Franse naam
le Sphinx livournien , le Sphinx orangé
Synoniemen
Celerio livornica, Spectrum livornica, Celerio lineata livornica, Hyles lineata
Toelichting Nederlandse naam

Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
Op de vleugels ligt een mooie tekening van witte strepen.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hyles: Hyles was een van de Centauren, een woest ras, half man half paard; zij werden verondersteld te leven in Thessaly.

Auteursnaam en jaartal
(Esper, 1780)
Ondersoorten

Hyles lineata auct., nec (Fabricius, 1775); Celerio lineata livornica (Esper, 1780); Celerio livornica (Esper, 1780); Spectrum livornica (Esper, 1780)

Soorten uit dezelfde familie pijlstaarten (SPHINGIDAE)

lindepijlstaart
Mimas tiliae

doodshoofdvlinder
Acherontia atropos

ligusterpijlstaart
Sphinx ligustri

kolibrievlinder
Macroglossum stellatarum

populierenpijlstaart
Laothoe populi

klein avondrood
Deilephila porcellus

alle soorten uit deze familie