Nieuwsbericht

Het Landelijk Meetnet Vlinders laat zien hoe het met onze dagvlinders gaat. Zo kunnen we signaleren dat het met bepaalde vlinders niet goed gaat, of juist wel. En we zien ook vlinders die fluctueren; het ene jaar zijn er veel, het andere jaar maar weinig.

Eigenlijk begon het helemaal niet zo slecht met de voorjaarsvlinders. De eerste drie weken van april zaten we op ‘normale’ aantallen. Maar toen ging het mis. De laatste week van april was het koud en winderig, met veel regen. Het aantal vlinders halveerde dan ook in die week, vele overleefden het niet en in mei hadden we duidelijk minder vlinders dan normaal. Gelukkig trok dat in de weken erna weer langzaam bij; begin juni zaten we weer op ‘normale’ aantallen vlinders. De komende weken zouden we dus weer flink wat vlinders moeten kunnen gaan zien.

Distelvlinders: invasie of niet?

Distelvlinders komen als trekvlinders ons land binnen, terwijl de andere vlinders hun hele levenscyclus hier voltooien. Inmiddels worden er nog wel dagelijks achterblijvers gemeld, maar de grote massa is doorgevlogen. Waarheen? Dat weten we op dit moment nog niet. We hopen in de toekomst door een nauwere samenwerking met andere landen.

In 2009 was de laatste grote invasie, de jaren daarna kwamen er maar weinig distelvlinders onze kant op en was er geen sprake van pieken. Vandaar dat we hier 2009 en 2016 met elkaar vergelijken.

Distelvlinders staan bekend om hun plotselinge influxen. In 2009 was de laatste grote invasie, de jaren daarna kwamen er maar weinig distelvlinders onze kant op en was er geen sprake van pieken. Begin juni kwam er een 'grote golf' distelvlinders over ons land heen. En paar dagen werden zo overal in grote aantallen gezien; daarna verdwenen ze net zo plotseling als ze gekomen waren.

Ze hebben onderweg waarschijnlijk wel flink wat eitjes gelegd, dus we houden goede hoop op de vervolggeneratie in juli. Hoe het jaar uiteindelijk de boeken in zal gaan is nu nog niet te zeggen.

Kleine vos: come back in 2016?

Het bleek al uit eerdere cijfers van De Vlinderstichting: in 2015 was de kleine vos op een dieptepunt aangekomen. En dat betekent meestal het jaar daarna weer een stijgende lijn. Hij heeft namelijk een cyclus met zijn parasieten, die de rupsen doden. Dat werkt ongeveer zo: (1) er zijn veel kleine vossen --> (2) een jaar of wat later komen er heel veel parasieten (die hebben veel te eten) --> (3) de populatie kleine vos stort in elkaar --> (4) de parasieten hebben niks meer te eten en storten ook in --> (5) bij gebrek aan parasieten komen er weer meer kleine vossen, en (6) de cyclus begint weer opnieuw.

Een kleine vos legt in het voorjaar ongeveer 100 eitjes. Normaal gesproken wordt het grootste deel van de rupsen gedood door parasieten. Maar; zoals verwacht zijn er na het slechte jaar in 2015 nog nauwelijks vlinders over, en dus ook bijna geen parasieten meer. Daardoor overleefden veel meer rupsen dan normaal het voorjaar van 2016, en inmiddels beginnen de poppen uit te komen. Nu al ligt het aantal vlinders hoger dan het langjarig gemiddelde. En omdat het aantal parasieten nog steeds laag is, zouden er deze zomer zo maar eens veel kleine vossen kunnen gaan komen. Allemaal opletten dus!

Waar zijn de koninginnenpages?

Tot een paar jaar geleden was het duidelijk hoe het ging met de koninginnenpage: die ging vooruit. Elk jaar rukte hij weer wat verder naar het noorden op en werden er meer geteld, dit alles onder invloed van stijgende temperaturen. Tot 2010. Vanaf dat jaar zijn de aantallen flink afgenomen. Zozeer dat dit voorjaar er pas een handjevol koninginnenpages zijn gemeld. En zulke lage aantallen hebben we nooit eerder gezien...

We moeten bekennen dat we nog geen oorzaak weten van deze achteruitgang. Naar deze spectaculaire vlinders wordt vrijwel nergens onderzoek gedaan. Allemaal goed opletten dus! Heeft u een koninginnenpage gezien? Meld het ons via Telmee, Waarneming.nl of Tuintelling.nl.

Vindt u het leuk om wat vaker te tellen? Dan kunt u meedoen aan het Landelijk Meetnet Vlinders.

Het Landelijk Meetnet Vlinders is een samenwerkingsproject van De Vlinderstichting en het CBS, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring, in opdracht van het ministerie van EZ.