Nieuwsbericht

Droogte hakt erin bij de vlinders

dinsdag 25 augustus 2020

Het vlinderjaar zit er nog niet op, maar de tellingen geven nu al duidelijk aan dat de droogte van deze zomer flinke gevolgen voor de vlinders heeft gehad. Er zijn zeker winnaars, maar helaas nog meer verliezers. Veel vlinders hadden het al moeilijk en de droogte maakt het nog erger.

Er viel best veel regen in juli. En even leek het even of 2020 voor de vlinders milder zou uitpakken.  Maar augustus zorgde alsnog voor een derde droogtejaar op rij. Voor verschillende toch al bedreigde soorten wordt de situatie kritiek.

Vlinders verdwijnen

De tellingen van het landelijk meetnet vlinders geven inzicht in de veranderingen. De Vlinderstichting houdt al sinds 1990 op honderden plekke wekelijks bij hoeveel vlinders er vliegen. Dankzij deze tellingen krijgen we inzicht in de veranderingen.

Nog verder in de verdrukking

Vooral zandgronden zijn gevoelig voor droogte. Gebrek aan neerslag komt daar dus extra hard aan. Daardoor zijn vlinders die toch al bedreigd waren nog verder in de verdrukking gekomen. En ook in hoogveengebieden gaat het slecht. Het veenhooibeestje, het veenbesblauwtje en de veenbesparelmoervlinder zijn in 2020 allemaal in lage aantallen gezien.

Kleine heivlinder bijna verdwenen uit Nederland

Vlinders die leven op heide en stuifzand waren in 2020 schaars. Grote parelmoervlinders werden nauwelijks gezien. De aantallen die geteld werden zijn nog maar een fractie van de aantallen die we 20 jaar geleden zagen. Ook kommavlinders zijn aan het verdwijnen. Op veel plekken waar ze in de jaren negentig voorkwamen werden ze nu helemaal niet gezien. En om de kleine heivlinder maakt De Vlinderstichting zich ernstig zorgen. Deze vlinder komt nog maar op 1 locatie in Nederland voor, zo'n twintig jaar geleden waren er nog verschillende plekken waar deze vlinder leefde. 

 

Het aantal kommavlinders in de monitoringroutes, rood 2020, blauw gemiddelde van 1990-2019 (Bron: Landelijk meetnet vlinders) Het aantal kommavlinders in de monitoringroutes, rood 2020, blauw gemiddelde van 1990-2019 (Bron: Landelijk meetnet vlinders)

Verdroging tegengaan

Toch zijn er ook vlindersoorten die best goed tegen de droogte kunnen. Zij hebben geprofiteerd van de droogte en warmte. Het hooibeestje, de kleine vuurvlinder, het bruin blauwtje en de kleine parelmoervlinder zijn op veel plekken in grote aantallen gezien.

Voor sommige vlinders dus goed nieuws, maar veel vlinders hebben het dus moeilijk. De de hoge hoeveelheden stikstof en het verlies van leefgebied zijn veel populaties al verzwakt. Het verdrogen van voedselplanten voor de rupsen en van bloemen voor de vlinders dreigt hen de nekslag te geven.

Wat kunnen we doen?

Vlinders zullen op de lange termijn zeker baat hebben bij het terugdringen van de overmaat aan stikstof. Maar dat is is een proces dat je niet van de een op de andere dag kan veranderen. Op korte termijn is het vooral zaak dat volop wordt ingezet op het tegengaan van de verdroging. Nog steeds zijn veel maatregelen om de waterhuishouding op orde te brengen niet uitgevoerd. De droogte kan dus wel degelijk beter worden opgevangen. De Vlinderstichting werkt veel samen met beheerders, provincies en gemeenten om kwetsbare vlinders in natuurgebieden zoveel mogelijk te beschermen. 

 

Bekijk onze beschermingsprojecten

Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring.

BruinBlauwtje droogte Gentiaanblauwtje GroteParelmoervlinder Heivlinder Hooibeestje KleineParelmoervlinder KleineVuurvlinder Kommavlinder Stikstof Veenbesblauwtje Veenbesparelmoervlinder Veenhooibeestje zomer