Nieuwsbericht

Hoe het baanbrekende werk van Nederlandse veldbiologen onze kijk op de wereld veranderde

woensdag 11 juni 2025

Eindeloos stilzitten, kijken en vastleggen. Het geduld van enkele beroemde Nederlandse veldbiologen leidde in de 20e eeuw tot een nieuwe wetenschap: de ethologie. Het veranderde onze kijk op de wereld. Niko Tinbergen was één van hen. Hij kreeg er zelfs de Nobelprijs voor fysiologie voor. Hoe ontstond deze nieuwe wetenschap en met welke gevolgen? En wie was Niko Tinbergen?

Nico Tinbergen Nico Tinbergen
"En hij vond het ook een plicht om dat te doen. En niet alleen voor wetenschap, voor zijn collega’s maar ook voor alle gewone mensen."

In aflevering 86 van Toekomst voor Natuur is het tijd voor deel 2 van de serie ‘Groene Schouders’, over memorabele mensen en momenten in anderhalve eeuw natuurbescherming. Anthonie spreekt met Roelke Posthumus, gedragsbioloog en auteur van verschillende boeken waaronder het onlangs verschenen boek Scherpstellen. Centraal in deze aflevering staat Niko Tinbergen en het ontstaan van de ethologie. Hoe ontstond de gedragsbiologie, deze nieuwe wetenschap? Waarom was het werk van Niko Tinbergen en zijn vrienden zo baanbrekend? En waarom is dat nu in tijden van Trump en Poetin zo relevant? De vier vragen van Niko Tinbergen kunnen helpen om het gedrag van autocraten in een groter plaatje te plaatsen.

"Ik denk dat je een ethologisch boek kunt schrijven over het leven van meneer Trump (met al de vier vragen als onderliggende structuur)."
Tekst gaat verder onder de tekstbox.

Eerder verschenen in deze serie

In bijna anderhalve eeuw veranderde de natuurbescherming enorm. Welke kantelpunten zijn er te benoemen? In deze eerste aflevering in de serie ‘Groene schouders’ bespreekt Anthonie de geschiedenis van anderhalve eeuw natuurbescherming samen met Henny van der Windt, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op welke schouders rust de huidige natuurbescherming? Welke momenten en mensen zorgden ervoor dat we staan waar we nu staan wat betreft natuurbescherming in de Lage Landen?

Luister Groene schouders #1

Niko Tinbergen was geen solist. Zijn ideeën ontstonden in stimulerende discussies met vrienden en collega-wetenschappers. Hun nauwkeurige observaties hebben een wereldwijde impact gehad met beroemde navolgers zoal Jane Goodall en Frans de Waal. Anthonie en Roelke spreken ook over de storm van protest die losbarstte na de rede van Niko Tinbergen toen hij zijn Nobelprijs in ontvangst nam. Het heeft alles te maken met autisme.

Aflevering 86 is nu te beluisteren  op jouw favoriete podcastplatform! Een aflevering waarin we een ode brengen aan leermeesters, buiten spelen en creativiteit die tot verbluffende inzichten leidt.

Luister nu

Tekst gaat verder onder de tekstbox.

Toekomst voor Natuur Live

Doorpraten over dit onderwerp of één van de vele andere verhalen uit de podcast? Dat kan! Op maandagmiddag 22 september gaat Toekomst voor Natuur live. De Vlinderstichting en Wageningen Universiteit & Research organiseren een inspirerend evenement voor ieder die met hoofd, hart en handen wil werken aan verandering voor natuur.

Meer informatie & tickets

Leestips

Elke aflevering vraagt Anthonie zijn gast om een leestip voor de luisteraars. Ter inspiratie, verdieping of gewoon om je te verwonderen over de natuur. De leestips van Roelke zijn ‘Pelgrim langs Tinker Creek’ van Annie Dillard en ‘Reizen zonder John’ van Geert Mak. Anthonie tipt het boek ‘Scherpstellen’ van Roelke.

Alle leestips van deze en vorige afleveringen kun je downloaden in één lijst. Ga hiervoor naar vlinderstichting.nl/toekomstvoornatuur en scroll naar beneden naar 'Leestips'.

Laat een reactie achter

Reacties op deze aflevering zijn welkom via onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social op Bluesky en @toekomstvoornatuur op Instagram.

Over de podcast

Toekomst voor Natuur: Dé podcast over natuur in de Lage Landen. Ontmoet de onvoorstelbare rijkdom van natuur in de Lage Landen door de ogen van Anthonie Stip, een ervaren natuurbeschermer, en zijn gasten. Ruim 80 uur aan inspirerende gesprekken over de veerkracht en rijkdom van onze natuur. Nieuwe afleveringen verschijnen elke 2 weken op zaterdag.

Meer informatie over de podcast en de host

2025 AnthonieStip gedrag GroeneSchouders natuurbeschermers natuurbescherming NikoTinbergen podcast RoelkePosthumus ToekomstVoorNatuur Veldbiologie