Nieuwsbericht

De kolibrievlinder was tot 2003 een schaarse trekvlinder. In het topjaar 1947 werden meer dan 2000 waarnemingen opgestuurd (ja, dat ging nog gewoon per post), maar in de meeste jaren waren dat er hoogstens enkele tientallen. Als we de gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna bekijken zien we dat daarin ook jaarlijks niet meer dan enkele tientallen werden gemeld.

2018: topjaar voor de kolibrievlinder

Keerpunt was het hele warme en droge jaar 2003, toen veel kolibrievlinders ons land bezochten. Vanaf dat jaar zien we dat er jaarlijks duidelijk meer kolibrievlinders aanwezig zijn. De aantallen fluctueren van zo’n 400 waarnemingen in slechte jaren, tot 6500 in topjaren zoals 2015. In 2018 werden er bijna 7000 kolibrievlinders gemeld. Er worden in verhouding veel meer waarnemingen doorgegeven dan vroeger, maar de toename is daar slechts voor een deel door te verklaren. Kolibrievlinders houden van warmte en de warme droge zomer heeft bijgedragen aan de hoge aantallen in Nederland.

Registratie van trekvlinders

Al vanaf de veertiger jaren van de vorige eeuw worden de trekvlinders goed in de gaten gehouden in een van de eerste ‘Citizen Science’-projecten. Onder de bezielende leiding van Lempke stuurden tientallen tot honderden mensen jaarlijks al hun waarnemingen vantrekvlinders op.

De rupsen van de kolibrievlinder leven op verschillende soorten Walstro. Die plant komt overal in Nederland voor. De rupsen verpoppen rond het eind van de zomer, vaak zie je de eerste vlinders in de loop van augustus rondvliegen. In de nazomer trekken ze weg, vooral naar de regio rondom de Middellandse zee. Daar kruipen ze midden in de winter weg in schuurtjes en grotten en worden in maart weer actief.

Overwinteren in Nederland

In ons land worden kolbrievlinders in de winter dus niet waargenomen. Dat lijkt nu te veranderen de afgelopen twee weken zijn er al vijf waarnemingen van kolibrievlinders, waaronder een paar uit schuurtjes en andere plekken die lijken op de overwinteringsplekken in Zuid-Europa. Het lijkt erop dat deze kolibrievlinders het erop wagen en proberen hier de winter te overleven. Als het een zachte winter wordt, zou dat nog kunnen lukken ook. Een beetje vorst kunnen ze wel hebben, maar mochten er nachten komen dat het kwik tot een graad of tien onder nul komt, dan zullen ze dat waarschijnlijk niet overleven.