Nieuwsbericht

Waar zijn de vlinders?

vrijdag 5 augustus 2022

De telefoon bij De Vlinderstichting rinkelt continue en op sociale media zijn de klaagzangen ook talrijk. “Waar zijn de vlinders”? “Mijn tuin staat vol bloeiende vlinderstruiken, maar er is geen vlinder op te zien”. En inderdaad kloppen die berichten wel, maar het is goed om ze in perspectief te zien.

Kleine vuurvlinder op akkerdistel De kleine vuurvlinder heeft in lage aantallen gevlogen dit jaar. Mogelijk dat de septembergeneratie voor herstel kaan zorgen. De kleine vuurvlinder heeft in lage aantallen gevlogen dit jaar. Mogelijk dat de septembergeneratie voor herstel kaan zorgen.

Dankzij het meetnet vlinders weten we heel goed, en omdat veel mensen direct hun gegevens invoeren bijna ‘realtime’, hoeveel vlinders er vliegen. In het meetnet tellen meer dan 1000 vrijwilligers iedere week een vaste route. Dat doen ze jaar in, jaar uit en sommige mensen doen dat al meer dan 30 jaar! Doordat de tellingen op een gestandaardiseerde manier plaatsvinden en dus steeds op dezelfde manier kunnen we daar een mooi beeld uit krijgen hoe het met de vlinders gaat. Als we kijken naar de afgelopen dertig jaar dan zien we een achteruitgang van 50% (Compendium voor de Leefomgeving). Het gaat dus niet goed met de vlinders! Ze hebben te lijden van het intensieve landgebruik in ons land bijvoorbeeld door versnippering, verdroging, de hoge stikstofdepositie en ook van klimaatverandering, vooral de weersextremen. Maar van jaar op jaar zijn er sterke verschillen en goede en slechte jaren. Dit wordt vaak gestuurd door weersomstandigheden en door parasieten en andere natuurlijke vijanden. Is dit jaar inderdaad zo’n rampjaar voor vlinders als gemeld via de telefoontjes en op de sociale media?

Als we de grafiek bekijken met de gegevens uit het meetnet tot 5 augustus, dan zien we een wisselend beeld. In het voorjaar en in juni waren er meer vlinders dan normaal, maar daartussen en de laatste weken zijn er veel minder vlinders te zien dan het gemiddelde vanaf 1990. Het beeld dat er nu erg weinig vlinders zijn klopt dus wel degelijk, maar wil niet direct zeggen dat het een heel slecht vlinderjaar is.

Gegeven uit het meetnet vlinders tot 5 augustus 2022

Het beeld dat het nu heel slecht is wordt versterkt omdat er juist een paar typische tuinvlinders zijn die over hun piek heen zijn en nu dus weinig te zien zijn, terwijl ze wel degelijk een prima generatie achter de rug hebben. De nummers een en twee van de jaarlijkse tuinvlindertelling, dagpauwoog en atalanta hebben goed en veel gevlogen en hebben vast ook veel eitjes afgezet. De grote vraag nu is of de droogte waar we mee te maken hebben, er niet toe zal leiden dat veel van de rupsen niet voldoende voedsel kunnen krijgen voor een goede ontwikkeling. Er is nu dus nog niet te zeggen of het een goed of een slecht vlinderjaar is.

Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM).

De gegevens uit het meetnet vlinders tot 5 augustus 2022 van atalanta en dagpauwoog

Gaat de vlinderstand in ons land achteruit of vooruit? Worden er in het noorden minder vlinders waargenomen dan in het zuiden? Welk effect heeft stikstof op vlinders? Wat gebeurt er met de vlinderstand als er gemaaid wordt? Om dit soort vragen te kunnen beantwoorden, verzamelt De Vlinderstichting al sinds 1990 actuele informatie over de veranderingen in de dagvlinderstand in Nederland. Er zijn Nederland honderden tel-routes uitgezet die overal op dezelfde manier worden geteld.

Lees meer over Meetnet vlinders

KarsVeling MeetnetVlinders NetwerkEcologischeMonitoring