morgenrood Lycaena virgaureae

Familie
blauwtjes (LYCAENIDAE)
Onderfamilie
Lycaeninae / Lycaena virgaureae
Groep
Dagvlinder
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Een dwaalgast waarvan uit ons land in totaal zeven waarnemingen bekend zijn. Zes daarvan betreffen vlinders die in de negentiende eeuw gezien werden. Spectaculair was de vondst van een vrouwtje morgenrood in 2003 in Midden-Limburg. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in de Eifel en bij Hannover.

Rode lijst

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: circa 16 mm. De bovenkant van de vleugels is bij het mannetje glanzend oranje. Bij het vrouwtje is de bovenkant van de vleugels oranje met een duidelijke, zwarte tekening. De onderkant van de achtervleugel is oranjegrijs met weinig zwarte stippen en enkele witte vlekjes. Deze witte vlekjes vormen een karakteristiek kenmerk dat bij geen enkele andere vuurvlinder voorkomt.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de grote vuurvlinder is de onderkant van de achtervleugel lichtblauw met een oranje band langs de achterrand. Zie ook de rode vuurvlinder.

grote vuurvlinder
Lycaena dispar
LYCAENIDAE: Lycaeninae

rode vuurvlinder
Lycaena hippothoe
LYCAENIDAE: Lycaeninae

Vliegtijd en gedrag

Eind juni-eind augustus in één generatie.

Levenscyclus

Rups: begin april-eind juni. De soort overwintert als ei.

Waardplanten

Waardplanten diverse soorten zuring; vooral veldzuring.

Habitat

Bloemrijke, vrij vochtige graslanden, meestal in een bosachtige omgeving.

Zeldzaamheid

Een dwaalgast waarvan uit ons land in totaal zeven waarnemingen bekend zijn. Zes daarvan betreffen vlinders die in de negentiende eeuw gezien werden. Spectaculair was de vondst van een vrouwtje morgenrood in 2003 in Midden-Limburg. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in de Eifel en bij Hannover.

Mobiliteit

Het morgenrood is een honkvaste vlinder.

Europa

Het morgenrood heeft een versnipperd areaal in Noord- en Centraal-Europa. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in de Eifel en bij Hannover.

Mondiaal

Van Midden-Europa via de gematigde zone tot Centraal-Azië. Niet in West-Europa en niet in West- en Noord-Scandinavië. Naar het zuiden tot Midden-Italië en het noorden van de Balkan; meerdere geïsoleerde voorkomens op het Iberisch schiereiland en in Frankrijk.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande diagrammen tonen de veranderingen van de talrijkheid in de loop van de tijd. De gegevens zijn afkomstig uit het Landelijk Meetnet Vlinders (CBS / De Vlinderstichting) en de Nationale Databank Flora en Fauna.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - 2015
Engelse naam
Scarce Copper
Duitse naam
Dukatenfalter, Dukaten-Feuerfalter
Franse naam
l'Argus Satiné, Verge d'or
Oud Nederlandse naam
dukaatvlinder
Synoniemen
Heodes virgaureae, Polyommatus virgaureae, Chrysophanus virgaureae
Toelichting wetenschappelijke naam

virgaureae: Solidago virgaurea, gulden roede; Linnaeus noemde deze plant ten onrechte de waardplant.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Actualiteiten

Ontdek meer

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie blauwtjes (LYCAENIDAE)

klaverblauwtje
Cyaniris semiargus

bruine vuurvlinder
Lycaena tityrus

bleek blauwtje
Lysandra coridon

bruine eikenpage
Satyrium ilicis

eikenpage
Favonius quercus

icarusblauwtje
Polyommatus icarus

alle soorten uit deze familie