Nieuwsbericht

Het ultieme zomergevoel

woensdag 14 augustus 2013

Zelfs voor veel niet-vlinderaars horen bermen en tuinen vol vlinders tot de ingrediënten voor het ultieme zomergevoel. Lange warme dagen waarop je met een drankje van onder het zonnescherm je verbaast over al die vlinders die rondje vlinderstruik vliegen. Wie herkent dit niet?

En deze zomer was het natuurlijk helemaal raak. Wie in Nederland bleef, werd getrakteerd op heel veel vlinders. En in het algemeen was het heerlijk weer, waardoor we het ultieme zomergevoel dicht benaderden. Zijn alle problemen rond vlinders nu de wereld uit?

 

Gemiddeld aantal vlinders per telling in topzomer (bron: Landelijk Meetnet Vlinders) Gemiddeld aantal vlinders per telling in topzomer (bron: Landelijk Meetnet Vlinders)

Grafiek

Laten we eerst eens kijken hoe goed deze zomer nu echt was. Het ultieme zomergevoel wordt nu eenmaal bepaald door de hoeveelheid vlinders die je ziet. Het Landelijk Meetnet Vlinders is daar ideaal voor, want daarin worden al sinds 1990 de vlinders op een standaardmanier geteld. We hebben voor elke week gekeken hoeveel vlinders er per telling gezien werden, en dan het gemiddelde gepakt van de drie beste weken in de zomer. De grafiek laat zien wat we al dachten: het is een prima vlinderjaar.

2013 wordt met gemak de beste vlinderzomer van deze eeuw en verslaat andere goede zomers als 2003 en 2006 ruim. Maar we zien in de grafiek ook dat een heel rijtje zomers in het midden van de jaren negentig even goed of zelfs nog beter waren. De zomer van 2013 is dus een puike vlinderzomer, maar in de jaren negentig was het een heel gewone vlinderzomer geweest, geeneens de beste.

De grafiek laat ook zien wat we op allerlei andere manieren ook al wisten: de vlinderstand loopt langzaam maar voortdurend achteruit. Er zijn wel fluctuaties, en betere en slechtere jaren, maar de trend is duidelijk dalend. Tot 2013. Een jaar waar, achteraf bekeken, alles op zijn plek viel. Een koude winter, een koel en laat voorjaar waardoor de vegetatie langzaam begon te groeien en er altijd voldoende voedsel van goede kwaliteit voor de rupsen was, en medio juni sloeg het weer om en kregen we een lekkere warme zomer, waardoor de vlinders volop konden vliegen. En dat deden ze ook, zoals iedereen heeft kunnen zien.

Leefgebied

De vlinderstand in ons land wordt gestuurd door de kwaliteit en kwantiteit van hun leefgebied én daaroverheen zijn er jaar-op-jaar fluctuaties door het weer. Dat leidt soms tot hele goede vlinderjaren (zoals 2013, of het absolute topjaar 1995), en soms tot heel slechte vlinderjaren (vorig jaar 2012 was een van de slechtste vlinderjaren sinds 1990). De kwaliteit en kwantiteit van het leefgebied leiden tot de langdurig dalende trend (de lijn in de grafiek): er is steeds minder ruimte voor vlinders en die ruimte is vaak ook slechter dan 20 jaar geleden. Het weer veroorzaakt de rimpelingen in die langetermijn trend: de jaar-op-jaar schommelingen omhoog en omlaag voor betere en slechtere jaren.

Aan het basisprobleem (minder en slechter leefgebied) is in 2013 niets veranderd, maar het weer zat nu eens enorm mee. Dat geeft een heerlijk positief zomergevoel, maar mag ons niet in slaap sussen. We hebben het onderliggende basisprobleem nog steeds niet onder controle, en er is een reëel risico dat als volgend jaar niet alles weer meezit met het weer, we maar weinig vlinders zullen zien.

Maar op dit moment kan iedereen nog genieten van het ultieme zomergevoel, want nog steeds vliegen er rond de vlinderstruiken heerlijk veel vlinders.

Landelijk Meetnet Vlinders

Het Landelijk Meetnet Vlinders is een samenwerkingsproject van De Vlinderstichting en het CBS, in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM), in opdracht van het Ministerie van EZ. Dankzij dit meetnet kunnen we de ontwikkelingen in de vlinderstand nauwgezet volgen. Alle hulp en medewerking is welkom. Wilt u meedoen, dan kunt u zich aanmelden bij De Vlinderstichting.

klimaat MeetnetVlinders Zomervlinder