Nieuwsbericht

Kansen voor natuur in agrarisch gebied liggen voor het oprapen

donderdag 6 februari 2020

Vandaag is het Living Planet Report ‘Natuur en landbouw verbonden’ gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de populaties van wilde diersoorten in agrarisch gebied zijn afgenomen met 50%. Hoewel de opgaven voor de landbouw groot zijn, kan er ook in agrarisch gebied veel gedaan worden om natuur onderdeel te maken van de bedrijfsvoering.

De Vlinderstichting werkt met veel partijen samen om in agrarische landschappen bewezen effectieve natuurmaatregelen te nemen.

Grasland: meer bloemen en gefaseerd maaien

Zonder bloemen kan het icarusblauwtje niet overleven Zonder bloemen kan het icarusblauwtje niet overleven

In Friesland heeft De Vlinderstichting samen met boeren van agrarisch collectief It Lege Midden en terreinbeheerders van It Fryske Gea gewerkt aan maatregelen voor insecten in graslanden. Drie jaar lang werden zeven verschillende beheermaatregelen uitgevoerd in 22 gebieden. De effecten op vlinders, bijen, insecten en spinnen werden bekeken met de hulp van veel vrijwilligers, studenten en ecologen. De maatregelen varieerden van het gefaseerd maaien van slootkanten tot het creëren van bloemrijke randen.

Positieve effecten

De deelnemers hebben geleerd dat een grotere bloemenrijkdom en een gefaseerde uitvoering van maaibeheer belangrijk zijn: ze hebben een positief effect op vlinders, bijen en soms ook andere insecten. Tegelijkertijd maakt het onderzoek duidelijk dat sommige soorten van een maatregel profiteren en andere juist niet. Het spreekwoord "Zoveel hoofden, zoveel zinnen" geldt in de natuur vaak ook. Dat is niet ontmoedigend bedoeld, maar wel goed om je te realiseren bij het werken met natuur en natuurmaatregelen.

 

Lees het rapport Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland

Veelbelovende vogelakkers: insecten kunnen profiteren

In Noord-Holland heeft De Vlinderstichting samen met de ANV Hollands Noorden en ANV De Lieuw Texel gewerkt aan nieuwe inzichten voor het beheer van vogelakkers. De vogelakker is een vinding van Grauwe Kiekendief Kenniscentrum Akkervogels en bestaat uit een afwisseling van brede stroken met luzerne (een gewas) en stroken met een bloemenmengsel. Zo worden natuur en landbouw letterlijk verweven. De maatregel is oorspronkelijk ontwikkeld voor de grauwe kiekendief, een zeldzame roofvogel die voornamelijk in Groningen broedt in akkers. Tegenwoordig worden vogelakkers verspreid door de lage landen aangelegd en wordt gezocht naar manieren om de maatregel ook voor andere flora en fauna geschikt te maken. 

Lees het rapport Effecten van meerjarige vogelakkers in Noord-Holland op dagvlinders en andere bloembezoekende insecten

Graslandvlinders

De Vlinderstichting onderzocht welke insecten op vogelakkers voorkomen. De onderzochte vogelakkers bleken significant positieve effecten te hebben op de aantallen dagvlinders, zweefvliegen en nachtvlinders. 56% van de dagvlinders bleken graslandvlinders te zijn, een groep die in heel Europa onder druk staat. Op sommige plekken werden grote aantallen nachtvlinders in vogelakkers gezien, met mogelijk positieve gevolgen voor de voedselvoorziening van opgroeiende jonge akkervogels.

Zeldzame bijensoorten

Aardhommel Aardhommel

Bijzonder waren de vondsten van twee zeldzame bijensoorten op vogelakkers op Texel: de gewone langhoornbij en de moshommel werden alleen gezien op de vogelakkers (en niet op de referentiepercelen). Dit laat zien dat meerjarige vogelakkers van waarde kunnen zijn voor landelijk zeldzame bijensoorten, mits de beheermaatregel in leefgebied van deze bijensoorten gesitueerd is.

Sleutelrol

Boeren hebben een sleutelrol in handen voor het broodnodige herstel van planten en dieren in agrarische landschappen. De positieve effecten kunnen reiken tot in natuurgebieden, dorpen en tuinen. We hoeven het boeren alleen maar mogelijk te maken, met financiële prikkels, langetermijnbeleid en kennis. De kansen kunnen ook in 2020 verzilverd worden.

Samen met boeren insecten tellen

De Vlinderstichting werkt al samen met boeren (i.s.m. LTO en BoerenNatuur) in BIMAG, het Boeren Insectenmeetnet Agrarische Gebieden. In het agrarisch gebied worden door boeren samen met vrijwilligers dag- en nachtvlinders geteld. Met dit project worden boeren in staat gesteld om mee te werken aan meerjarig onderzoek naar insectenstanden in landbouwgebieden. Daarnaast wordt door het zelf uitvoeren van metingen het perspectief van de boer meegenomen in biodiversteitsherstel.

Lees meer over BIMAG

AgrarischNatuurbeheer Bijen BIMAG Boerenlandvlinders insecten Vogelakker