akkerwinde-uil Tyta luctuosa

De akkerwinde-uil is herkenbaar aan de grote witte vlek langs de voorrand van de bruin en zwart gekleurde voorvleugel.

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Tytinae / Tyta luctuosa
Groep: Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Van deze soort zijn slechts enkele waarnemingen bekend, waaronder in 2015 in Zuid-Limburg.
Rode lijst: verdwenen

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 12-13 mm. Deze uil is goed te herkennen aan de grote witte vlek langs de voorrand van de bruinachtig en zwart gekleurde voorvleugel; in de binnenrandhoek bevindt zich een kleine witte vlek. Een ander belangrijk kenmerk is de witte band op de achtervleugel die gedeeltelijk zichtbaar is wanneer de vlinder met enigszins gespreide vleugels neerstrijkt.
Kenmerken rups: Tot 35 mm; licht roodachtig okerkleurig met over de rug twee gebroken, donkerbruine lengtebanden met daarin witte stippen; onder de lijn van de spiracula een brede, bruinachtig witte lengteband; spiracula zwart; kop bruinachtig wit met donkerbruine lijntjes.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de bleekschouderuil (Acontia lucida).; bleekschouderuil
Acontia lucida
NOCTUIDAE: Tytinae

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-half september in twee generaties. De vlinders zijn overdag bij zonnig weer actief en bezoeken bloemen van onder andere klaver. Na de schemering beginnen de vlinders opnieuw te vliegen en komen ze op licht.
Levenscyclus: Rups: juni-oktober. De rups foerageert ´s nachts op de jonge bladeren en de bloemen van de waardplant en verbergt zich overdag onder aan de stengel. De soort overwintert als pop in een cocon, meestal niet diep onder de grond.
Waardplanten: Akkerwinde.
Habitat: Warme open plaatsen met een schrale vegetatie, zoals (kalk)graslanden, akkerranden, spoordijken en braakliggende grond.; akkerranden

braakliggende akkers

kalkgraslanden

spoordijken

Zeldzaamheid: Van deze soort zijn slechts enkele waarnemingen bekend, waaronder in 2015 in Zuid-Limburg.
België: Zeer zeldzaam. Vroeger verspreide vindplaatsen in Luik, Luxemburg en Namen, maar recent enkel gezien in de Gaume.
Mondiaal: In Noord-Afrika van Tunesië tot de Midden-Atlas in Marokko. Via het Iberisch schiereiland naar grote delen van Zuid- en Midden-Europa. Naar het noorden tot Oost-Engeland, België, Denemarken en Zuid-Zweden. Wijdverbreid in Zuidoost-Europa tot Anatolië en van de Kaukasus, Afganistan, Centraal-Azië tot de Altaj.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

The Four-spotted

Duitse naam

Ackerwinden-Trauereule

Franse naam

la Funèbre , la Noctuelle en deuil

Synoniemen

Acontia luctuosa

Toelichting Nederlandse naam

Akkerwinde is een belangrijke, zo niet de enige, waardplant van dit uiltje.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Tyta: tyta heeft waarschijnlijk, net als b.v. Bena, geen enkele betekenis.
luctuosa: luctuosus is bedroefd; naar de zwart/wit kleuring van deze soort.

Auteursnaam en jaartal