populierenblad Gastropacha populifolia

Het populierenblad is een zeer zeldzame soort van kleinschalig landschap met oude populieren.

Familie: spinners (LASIOCAMPIDAE)
Onderfamilie: Pinarinae / Gastropacha populifolia
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Van deze soort zijn vanaf 2008 slechts enkele waarnemingen bekend uit Zeeland en Noord-Holland. RL: ernstig bedreigd.
Rode lijst: ernstig bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: ♂ 22-25 mm, ♀ 30-35 mm. Deze soort lijkt een verkleinde uitgave van het eikenblad (G. quercifolia) met eveneens een vooruitstekende, door de palpen gevormde ‘snuit’ en ook een enigszins geschulpte achterrand. Het populierenblad is lichter en geler van kleur. De dwarslijnen bestaan uit losse vlekjes. Een bijzonder kenmerk is de zwarte lijn die over het midden van de bovenkant van de kop en het borststuk loopt. De variatie in kleur van deze soort is gering; soms is het zoomveld, of een groter deel van de vleugel, enigszins grijsachtig met een paarse zweem.
Gelijkende soorten vlinder: Zie het eikenblad (G. quercifolia).; eikenblad
Gastropacha quercifolia
LASIOCAMPIDAE: Pinarinae
Gelijkende soorten rups: Zwarte herfstspinner (Poecilocampa populi), espenblad (Phyllodesma tremulifolia), eikenblad (Gastropacha quercifolia) en kersenspinner (Odonestis pruni).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; zwarte herfstspinner
Poecilocampa populi
LASIOCAMPIDAE: Pinarinae

eikenblad
Gastropacha quercifolia
LASIOCAMPIDAE: Pinarinae

espenblad
Phyllodesma tremulifolia
LASIOCAMPIDAE: Pinarinae

kersenspinner
Odonestis pruni
LASIOCAMPIDAE: Pinarinae

Vliegtijd en gedrag: Half juni-begin augustus in één generatie; mogelijk soms een partiële tweede generatie van half augustus-half september.
Levenscyclus: Rups: september-juni. De rups is goed gecamoufleerd en rust overdag in een schorsspleet of stijf tegen een tak aangedrukt. De soort overwintert als rups. De verpopping vindt plaats in een stevige cocon.
Waardplanten: Vooral ratelpopulier, maar ook andere populieren.
Habitat: Lanen met oude populieren, veelal in een kleinschalig landschap.; lanen

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Van deze soort zijn vanaf 2008 slechts enkele waarnemingen bekend uit Zeeland en Noord-Holland. RL: ernstig bedreigd.
België: Zeer zeldzaam en achteruitgegaan. Slechts enkele recente waarnemingen uit Limburg, Vlaams-Brabant en Namen. Vroeger ook waargenomen in Oost-Vlaanderen en Antwerpen en alle Waalse provincies.
Mondiaal: Van het noorden van het Iberisch schiereiland oostwaarts via het gematigde en deels het subtropische gebied naar Oost-Azië (China en Japan) waar veel vormen van deze soort voorkomen. De noordelijke grens loopt over Zuid-Finland, de zuidelijke over Zuid-Italië, de noordelijke Balkan en de Zwarte Zeekust. Niet in Scandinavië (wel in Denemarken) en niet op de Britse eilanden.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016