populierenpijlstaart Laothoe populi

In rust steken de achtervleugels van de populierenpijlstaart een eind voor de voorvleugels uit.

Familie: pijlstaarten (SPHINGIDAE)
Onderfamilie: Smerinthinae / Laothoe populi
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 30-46 mm. De vleugeltekening van deze pijlstaart varieert nauwelijks. Kenmerkend zijn de kastanjebruine vlekken tegen de binnenrand van de achtervleugel. In rusthouding steekt de achtervleugel soms een heel eind onder de voorrand van de voorvleugel uit. Sommige individuen hebben een sterke rozeachtige of violette tint op de vleugels. Er komen ook bruingele vlinders voor; dit betreft vaker vrouwtjes dan mannetjes.
Kenmerken rups: Tot 65 mm; zeer plomp; lichaam geelachtig groen of blauwachtig groen, fijn wit gespikkeld met op de flanken zeven schuine, groenachtig witte strepen; soms met een rij roodachtige vlekjes boven de spiracula; spiracula wit met donkerrode rand; hoorn op segment elf geelachtig groen, soms met rood uiteinde; kop driehoekig, groen met twee gele strepen
Gelijkende soorten vlinder: Bij de pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata) steekt de achtervleugel in rust meestal niet of hooguit een klein stukje onder de voorvleugel uit; bovendien heeft de pauwoogpijlstaart een opvallende oogvlek op de achtervleugel.; pauwoogpijlstaart
Smerinthus ocellata
SPHINGIDAE: Smerinthinae
Gelijkende soorten rups: Pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata), lindepijlstaart (Mimas tiliae) en glasvleugelpijlstaart (Hemaris fuciformis). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).; glasvleugelpijlstaart
Hemaris fuciformis
SPHINGIDAE: Smerinthinae

pauwoogpijlstaart
Smerinthus ocellata
SPHINGIDAE: Smerinthinae

lindepijlstaart
Mimas tiliae
SPHINGIDAE: Smerinthinae

Vliegtijd en gedrag: Eind april-half augustus in twee generaties. De vlinders komen goed op licht; de mannetjes meestal na middernacht, de vrouwtjes eerder en in kleinere aantallen.
Levenscyclus: Rups: juli-oktober. De soort overwintert als pop in de grond in de buurt van de waardplant.
Waardplanten: Populier en wilg.
Habitat: Parken, tuinen, moerassen, bossen en heiden.; bossen

heiden

moerassen

parken

tuinen

Zeldzaamheid: Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België: Zeer algemeen in het hele land.
Mondiaal: Van noordwest-Afrika via heel Europa tot de 65e breedtegraad, alleen niet in Zuid-Griekenland en in het zuiden van het Iberisch schiereiland. Naar het oosten tot de Zwarte Zee en verder naar Siberië en het verre Oosten.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Poplar Hawk-moth

Duitse naam

Pappelschwärmer

Franse naam

le Sphinx du peuplier

Synoniemen

Smerinthus populi, Amorpha populi

Toelichting Nederlandse naam

Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
Populier is een belangrijke waardplant voor deze soort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Laothoe: Laothoe is een van de vrouwen van Priam, koning van Troje. Ook een familienaam met dezelfde strekking als Smerinthus, zie S. ocellata.
populi: Populus is het plantengeslacht populier, de waardplant.

Auteursnaam en jaartal