oleanderpijlstaart Daphnis nerii

Van de fraaie oleanderpijlstaart zijn slechts enkele waarnemingen in Nederland en België bekend.

Familie: pijlstaarten (SPHINGIDAE)
Onderfamilie: Macroglossinae / Daphnis nerii
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Een zeer zeldzame trekvlinder uit subtropische gebieden die zelden in ons land wordt gezien. In 2004 zijn twee exemplaren waargenomen, één in Friesland en één in Limburg. In 2016 zijn zes exemplaren waargenomen, één imago en vijf rupsen. Ook in 2018 zijn er meerdere rupsen in Zeeland en Noord-Brabant gevonden en twee imago's.
Rode lijst: trekvlinder

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 48-51 mm. De sierlijk gebogen roomkleurige, rozeachtig bruine en paarsgetinte lijnen en banen op de voorvleugel en het borststuk zijn karakteristiek voor deze grote groene pijlstaart. Op het achterlijf bevinden zich witte banden.

Vliegtijd en gedrag: Mei-oktober. De vlinders foerageren in het donker in vlucht op buisvormige bloemen zoals kamperfoelie en siertabak.
Levenscyclus: Er zijn slechts enkele rupsenwaarnemingen bekend. De soort is niet in staat om in Nederland te overwinteren.
Waardplanten: Oleander; in gevangenschap ook maagdenpalm en liguster.
Habitat: Zeer warme open plaatsen, zoals met struiken begroeide hellingen.; hellingen

Zeldzaamheid: Een zeer zeldzame trekvlinder uit subtropische gebieden die zelden in ons land wordt gezien. In 2004 zijn twee exemplaren waargenomen, één in Friesland en één in Limburg. In 2016 zijn zes exemplaren waargenomen, één imago en vijf rupsen. Ook in 2018 zijn er meerdere rupsen in Zeeland en Noord-Brabant gevonden en twee imago's.
België: Zeer zeldzaam. Recent (2014) twee meldingen aan de kust.
Mondiaal: Tropisch Voor- en Zuid-Azië, Afrika (ontbreekt echter in grote delen van Noord-Afrika). In Europa alleen standvlinder in het zuidelijke Middellandse Zeegebied. Als zeer zeldzame trekker in heel Europa, noordelijk tot Groot-Britannië en Scandinavië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Oleander Hawk-moth

Duitse naam

Oleanderschwärmer

Franse naam

le Sphinx du laurier-rose

Synoniemen

Deilephila nerii

Toelichting Nederlandse naam

Oleanderpijlstaart is een oude naam die ook al door Ter Haar in 'Onze Vlinders' wordt gebruikt.
Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
Oleander is de waardplant van deze soort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Daphnis: Daphnis is een zoon van Hermes die een schaapherder op Sicilië werd en die geschoold was in muziek en poëzie.
nerii: Nerium is het plantengeslacht oleander, de waardplant van deze soort.

Auteursnaam en jaartal