zuidelijke luzernevlinder Colias alfacariensis

Familie
witjes (PIERIDAE)
Onderfamilie
Coliadinae / Colias alfacariensis
Groep
Dagvlinder
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Een dwaalgast die in de twintigste eeuw negen keer in Nederland is vastgesteld. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in de Ardennen en in de Eifel.

Rode lijst

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 21-27 mm. De voorvleugelpunt is meer afgerond en de donkere tekening minder omvangrijk dan bij de gele luzernevlinder. Ook de zwarte wortelbestuiving is minder uitgebreid. Zij reikt maar net tot in de grote cel. De oranje celvlek op de bovenkant van de achtervleugel is helder oranje en valt goed op. Het mannetje is helder citroengeel. De vlinder rust met dichtgevouwen vleugels.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de gele luzernevlinder en de oranje luzernevlinder.

gele luzernevlinder
Colias hyale
PIERIDAE: Coliadinae

oranje luzernevlinder
Colias crocea
PIERIDAE: Coliadinae

Vliegtijd en gedrag

Eind april-half juni en half juli-begin september in twee generaties. De soort is honkvast en vertoont nauwelijks trekgedrag.

Levenscyclus

Er zijn geen waarnemingen van rupsen in Nederland. Op de vliegplaatsen overwintert de soort als rups.

Waardplanten

Waardplanten vooral paardenhoefklaver; soms ook bont kroonkruid.

Habitat

Open, schrale (kalk)graslanden met voldoende paardenhoefklaver.

Zeldzaamheid

Een dwaalgast die in de twintigste eeuw negen keer in Nederland is vastgesteld. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in de Ardennen en in de Eifel.

Mobiliteit

De zuidelijke luzernevlinder is vrij honkvast maar wordt ook wel eens als zwerver in het zuidelijke deel van Groot-Brittannië waargenomen. Het vermoeden bestaat dat deze Britse exemplaren uit Spanje en Frankrijk afkomstig zijn, terwijl de Nederlandse uit Wallonië of Zuid-Duitsland komen.

Europa

De zuidelijke luzernevlinder komt in een groot deel van Europa voor. De dichtstbijzijnde populaties vliegen in de Eifel, in de kalkstreken van Wallonië en in de dalen van de Maas en Sambre.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande diagrammen tonen de veranderingen van de talrijkheid in de loop van de tijd. De gegevens zijn afkomstig uit het Landelijk Meetnet Vlinders (CBS / De Vlinderstichting) en de Nationale Databank Flora en Fauna.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - 2015
Engelse naam
Berger´s Clouded Yellow
Duitse naam
Hufeisenkleeheufalter, Federfühler-Herbstspanner
Franse naam
Jumeaux, Soufré Austral
Oud Nederlandse naam
valse luzernevlinder
Synoniemen
Colias australis
Toelichting wetenschappelijke naam

Colias: Colias is de naam van het voorgebergte langs de kust van Attica waar een tempel van Aphrodite (Venus) stond. De slag van Salamis werd hier vlakbij uitgevochten.
alfacariensis: alfacariensis is een inwoner van Alfacar, een stad in Zuid-Spanje.

Auteursnaam en jaartal
Ribbe, 1905

Soorten uit dezelfde familie witjes (PIERIDAE)

cryptisch boswitje
Leptidea juvernica

steppeluzernevlinder
Colias chrysotheme

klein koolwitje
Pieris rapae

citroenvlinder
Gonepteryx rhamni

oranje luzernevlinder
Colias crocea

resedawitje
Pontia daplidice

alle soorten uit deze familie