witjes PIERIDAE

Witjes zijn over de hele wereld verspreid. Wereldwijd zijn ruim 1160 soorten bekend, in Europa vijftig en in Nederland zijn veertien soorten vastgesteld. Deze soorten zijn verdeeld in drie onderfamilies: 6 soorten echte witjes (Pierinae), 2 soorten boswitjes (Dismorphiinae) en 6 soorten luzernevlinders (Coliadinae).

Familiekenmerken

Vlinders

Vlinders uit de familie van de witjes zijn overwegend wit of geel gekleurd en het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes is vaak vrij gemakkelijk aan de tekening op de vleugels te bepalen. De vleugelschubben bevatten pterine, dat niet alleen een kleurpigment is, maar ook dient als vraatwerende stof. Witjes zijn daardoor niet erg geliefd bij vogels.

Witjes bezoeken graag bloemen en vliegen in twee of meer generaties per jaar. Sommige soorten kunnen grote afstanden afleggen en vooral het groot koolwitje wordt geregeld in grote groepen trekkend waargenomen.

Met name de koolwitjes zijn lastig om uit elkaar te houden.
We zetten de belangrijkste kenmerken op een rij.

Witjes maken een gordelpop; de zijden draad ligt rondom het eerste segment van het achterlijf. Hier de pop van het oranjetipje Witjes maken een gordelpop; de zijden draad ligt rondom het eerste segment van het achterlijf. Hier de pop van het oranjetipje

Eitjes van witjes

De eieren zijn langwerpig en bedekt met een netvormige structuur.

Rupsen van witjes

De rupsen uit deze familie zijn doorgaans groen maar soms juist zeer opvallend gekleurd. Ze zijn bedekt met korte haartjes. Vrijwel alle soorten leven op kruisbloemigen of vlinderbloemigen.

Twee soorten die veel voorkomen en die sterk op elkaar lijken, zijn de rups van het klein koolwitje (Pieris rapae) en die van het klein geaderd witje (Pieris napi). De rups van het klein koolwitje heeft een gele rugstreep, die van het klein geaderd witje niet.

Poppen van witjes

Witjes maken een gordelpop; de zijden draad ligt rondom het eerste segment van het achterlijf. De rupsen hebben per soort een verschillende leefwijze, maar alle soorten overwinteren in het popstadium.

Soorten

boswitje
Leptidea sinapis
PIERIDAE: Dismorphiinae

citroenvlinder
Gonepteryx rhamni
PIERIDAE: Coliadinae

cryptisch boswitje
Leptidea juvernica
PIERIDAE: Dismorphiinae

gele luzernevlinder
Colias hyale
PIERIDAE: Coliadinae

groot geaderd witje
Aporia crataegi
PIERIDAE: Pierinae

groot koolwitje
Pieris brassicae
PIERIDAE: Pierinae

klein geaderd witje
Pieris napi
PIERIDAE: Pierinae

klein koolwitje
Pieris rapae
PIERIDAE: Pierinae

oranje luzernevlinder
Colias crocea
PIERIDAE: Coliadinae

oranjetipje
Anthocharis cardamines
PIERIDAE: Pierinae

resedawitje/oostelijk resedawitje
Pontia daplidice / Pontia edusa
PIERIDAE: Pierinae

scheefbloemwitje
Pieris mannii
PIERIDAE: Pierinae

steppeluzernevlinder
Colias chrysotheme
PIERIDAE: Coliadinae

veengeeltje
Colias palaeno
PIERIDAE: Coliadinae

zuidelijke luzernevlinder
Colias alfacariensis
PIERIDAE: Coliadinae