grijsgroene zomervlinder Pseudoterpna pruinata

In Nederland komt de grijsgroene zomervlinder vooral voor op Terschelling; elders is het een zeldzame soort.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Geometrinae / Pseudoterpna pruinata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeldzaam. Een soort die slechts af en toe wordt waargenomen; er komen relatief veel waarnemingen van Terschelling. Nederland bevindt zich in een overgangsgebied tussen twee ondersoorten. Globaal kan gezegd worden dat de ondersoort pruinata boven de grote rivieren voorkomt en de ondersoort atropunctaria daaronder; er zijn echter gebieden waar ze allebei door elkaar voorkomen. RL: ernstig bedreigd.
Rode lijst: ernstig bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 14-19 mm. De blauwachtig groene kleur (vaak verblekend naar grijsachtig wit) en de sterk getande donkergroene of zwartachtige centrale dwarslijnen op de voorvleugel zijn kenmerkend. De ondersoort pruinata is vrij egaal groen met soms (donker)groene dwarslijnen en een lichte onderzijde van de vleugels. De ondersoort atropunctaria is wat bonter, gewoonlijk levendiger groen (soms grijs) met zwarte dwarslijnen of spikkels.
Kenmerken rups: Tot 26 mm; lichaam groen met een donkergroene middenstreep over de rug en aan weerszijden daarvan een witte lengtestreep; onder de spiracula een brede roze-achtig witte lengtestreep; kop zeer sterk ingesneden, waardoor twee kegelvormige punten worden gevormd; op het eerste lichaamssegment twee identieke punten, maar dan met rode uiteinden.

Vliegtijd en gedrag: Half juni-begin september in één, soms twee generaties; de tweede generatie is partieel. De vlinders kunnen overdag van de waardplant of de nabijheid daarvan worden opgejaagd. Ze worden na het invallen van de duisternis actief en komen in kleine aantallen op licht.
Levenscyclus: Rups: juli-mei. De soort overwintert als jonge rups verscholen tussen de takken van de waardplant en verpopt zich in de strooisellaag.
Waardplanten: Brem en gaspeldoorn.
Habitat: Vooral heiden, open bossen en struwelen.; bossen

heiden

struwelen

Zeldzaamheid: Zeldzaam. Een soort die slechts af en toe wordt waargenomen; er komen relatief veel waarnemingen van Terschelling. Nederland bevindt zich in een overgangsgebied tussen twee ondersoorten. Globaal kan gezegd worden dat de ondersoort pruinata boven de grote rivieren voorkomt en de ondersoort atropunctaria daaronder; er zijn echter gebieden waar ze allebei door elkaar voorkomen. RL: ernstig bedreigd.
België: Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Nagenoeg beperkt tot de Antwerpse en Limburgse Kempen. In Wallonië zeldzaam en wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas.
Mondiaal: Van Spanje en Frankrijk via de Britse eilanden tot Zuid-Scandinavië. Van Midden-Europa via de Baltische staten, Wit-Rusland en de Oekraïne tot zuidelijk Europees Rusland. Meer naar het oosten ssp. virellata (Krulikovski 1910) via de Zuid-Oeral tot Kazachstan, waar P. simplex (Viidalepp 1996) pruinata gaat vervangen. In het zuiden: de Zuidoost-Europese landen en Italië, de Balkan tot Klein-Azië en Armenië. Hier komt in enige gebieden pruinata samen voor met de nabije verwant P. coronillaria.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Grass Emerald

Duitse naam

Ginster-Grünspaner

Franse naam

l'Hémithée du genêt , l'Hemitée du cytise

Oud Nederlandse naam

goudenregenspanner

Synoniemen

Pseudoterpna atropunctaria, Hemithea cythisaria

Toelichting Nederlandse naam

De zomervlinders vliegen in de zomermaanden. Deze zomervlinder heeft kenmerkende grijsgroene vleugels.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Pseudoterpna: pseudos is leugen, valsheid en terpnos is prachtig. De bedrieglijke mooie groene kleur die spoedig verdwijnt.
pruinata: pruina is rijp, de witte berijping van de groene vleugels.

Auteursnaam en jaartal