peper-en-zoutvlinder Biston betularia

Naast de normale zwart met witte vorm van de peper-en-zoutvlinder komen ook bijna geheel zwarte exemplaren voor.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Ennominae / Biston betularia
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het land voor.
RL: gevoelig.
Rode lijst: gevoelig

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 22-28 mm. De normale vorm van deze soort heeft een karakteristieke zwart met witte peper-en-zouttekening. Daarnaast komen ook bijna geheel zwarte exemplaren voor en een vrij donkere tussenvorm.
Kenmerken rups: Tot 60 mm; lichaam purperachtig bruin, bruinachtig groen of groen met een purperen middenstreep over de rug; segment acht met een paar opvallende knobbelachtige uitwassen; kop bruin, diep ingesneden.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de vroege spanner (B. strataria).; vroege spanner
Biston strataria
GEOMETRIDAE: Ennominae
Gelijkende soorten rups: Vroege spanner (Biston strataria).
N.B.: let bij deze twee soorten ook vooral op de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen.; vroege spanner
Biston strataria
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-half augustus in één generatie. Rustende vlinders worden zelden aangetroffen. De vlinders komen op licht, soms meerdere exemplaren tegelijk.
Levenscyclus: Rups: juli-begin oktober. De soort overwintert als pop in de grond.
Waardplanten: Diverse loofbomen en struiken, waaronder berk, eik, populier, roos en ook bijvoet.
Habitat: Bossen, struwelen, parken en tuinen, ook in stedelijke omgeving.; bossen

parken

stedelijke omgeving

struwelen

tuinen

Zeldzaamheid: Zeer algemeen. Komt verspreid over het land voor.
RL: gevoelig.
België: Algemeen in het hele land.
Mondiaal: Eenzelfde verspreiding als strataria. Van het Iberisch Schiereiland via heel Europa tot Oost-Azië (hier meerdere ondersoorten evenals in) Centraal-Azië en Trans-Kaukasië. Zuid-Noord: het Middellandse Zeegebied en Klein-Azië tot Midden-Scandinavië. Ook in Noord-Amerika.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Peppered Moth

Duitse naam

Birken-Dickleibspanner, Birkenspanner

Franse naam

la Phalène du bouleau , la Phalène poivrée

Oud Nederlandse naam

berkenspanner, metertorenkop, zwartgesprenkelde vlinder

Synoniemen

Amphidasis betularia, Biston betularius

Toelichting Nederlandse naam

Peper-en-zoutvlinder is een al lang bestaande naam. Kleur en tekening zijn een mengelmoes van bruin, wit, grijs en zwart.
Ongetwijfeld is ook de Engelse naam is hierop gebaseerd.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Biston: Biston is een zoon van Mars en de stamvader van de Bistonen, een stam die met Bacchus in verband stond.
betularia: Betula is het plantengenus berk, een van de waardplanten, ook volgens Linnaeus.

Auteursnaam en jaartal