roetvlek Xylena exsoleta

Van de roetvlek zijn slechts enkele waarnemingen bekend uit Noord-Brabant, Gelderland en Drenthe.

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Hadeninae / Xylena exsoleta
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeldzaam. Van deze soort zijn slechts enkele recente waarnemingen bekend; in 2014 waargenomen in Noord-Holland.
Rode lijst: verdwenen

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 24-29 mm. Deze uil heeft dezelfde karakteristieke rusthouding als de houtkleurige vlinder (X. vetusta). Het lichte gedeelte langs de voorrand van de voorvleugel is meer grijsachtig van kleur en ook het donkere gedeelte heeft een grijze tint; hierdoor is er geen sprake van een kleurcontrast tussen de twee vleugelhelften. De gedeeltelijk donkere, licht omrande ringvlek en niervlek zijn goed zichtbaar. Het onderste gedeelte van de achterpoten is lichtgrijs of strokleurig. De kop is licht en het borststuk donkergrijs.
Kenmerken rups: Tot 65 mm; groot en plomp; lichaam helder groen; over de rug twee gele lengtestrepen met daartussen een rij witgekernde, zwarte vlekken die echter soms ontbreken; onder de spiracula een witte lengtestreep met langs de bovenrand een gebroken, helder rode lengtestreep; kop bruinachtig groen tot geelachtig groen.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de houtkleurige vlinder (X. vetusta) en de bruine bosbesuil (X. solidaginis). Zie ook de houtspaander (Axylia putris).; houtkleurige vlinder
Xylena vetusta
NOCTUIDAE: Hadeninae

bruine bosbesuil
Xylena solidaginis
NOCTUIDAE: Hadeninae

houtspaander
Axylia putris
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag: Begin september-begin december en na de overwintering maart-begin juni in één generatie. In het najaar bezoeken de vlinders bloemen van klimop en overrijpe bramen, in het voorjaar wilgenkatjes en bloemen van sleedoorn. De vlinders komen op licht en vooral in het najaar op smeer.
Levenscyclus: Rups: mei-juli. De rups is zowel overdag als ´s nachts actief. De verpopping vindt plaats in de strooisellaag. De soort overwintert als vlinder. De paring vindt plaats in het voorjaar.
Waardplanten: Allerlei kruidachtige planten, struiken en loofbomen.
Habitat: Ruige graslanden en open bossen.; bossen

ruige graslanden

Zeldzaamheid: Zeldzaam. Van deze soort zijn slechts enkele recente waarnemingen bekend; in 2014 waargenomen in Noord-Holland.
België: Uitgestorven in België. Vroeger gemeld uit de meeste Belgische provincies, maar na 1980 niet meer waargenomen.
Mondiaal: Canarische eilanden, Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije, Tunesië), heel Europa, Voor- en Midden-Azië tot de Grote Oceaan en Japan. In Europa naar het noorden tot Noord-Schotland, Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden en Zuid-Finland. Ook meerdere keren op IJsland vastgesteld.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Swort-grass

Duitse naam

Graue Moderholzeule

Franse naam

la Brunâtre , le Bois-Sec

Synoniemen

Xylena exoleta, Xylina exoleta, Calocampa exoleta

Toelichting Nederlandse naam

Het gebied van ronde vlek en niervlek vormt een donkere (roet-)veeg op de voorvleugels.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Xylena: xulon, xulinos is hout, een naam die Linnaeus noemt bij de beschrijving van X. exsoleta en die eerder door Hübner werd genoemd in zijn Tentamen (1806).
exsoleta: exsoletus, exoletus is rijp, oud. Linnaeus schrijft: 'een vlinder precies in de kleur van rottend hout'.

Auteursnaam en jaartal