houtspaander Axylia putris

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Noctuinae / Axylia putris
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-16 mm. Een karakteristieke en weinig variabele soort die in rust de vleugels rond het lichaam vouwt en sterk lijkt op een afgebroken takje of een droog stukje hout. De voorvleugel is houtkleurig, soms met een roodbruine tint en langs de voorrand donkerbruin. De niervlek die zich precies op deze kleurscheiding bevindt, is opvallend donker.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam dik, versmald naar de kop; lichaam grijsachtig bruin, zwart gespikkeld en met zwarte en groenachtig grijze tekening; over de rug een rij kleine geelachtige vlekjes; de segmenten vier, zes en elf zijn duidelijk gezwollen; verheven zwartachtige vlekjes; kop donkerbruin.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de puta-uil (Agrotis puta). De roetvlek (Xylena exsoleta) en de houtkleurige vlinder (X. vetusta) hebben oppervlakkig gezien een gelijkende vorm, maar zijn veel groter en hebben een sterk verschillende kleurverdeling op de voorvleugel.

houtkleurige vlinder
Xylena vetusta
NOCTUIDAE: Noctuinae

roetvlek
Xylena exsoleta
NOCTUIDAE: Noctuinae

puta-uil
Agrotis puta
NOCTUIDAE: Noctuinae

Vliegtijd en gedrag

Half mei-eind augustus in één of twee generaties. De vlinders komen op licht, smeer en bloemen.

Levenscyclus

Rups: juli-september. De rups foerageert ´s nachts. De soort overwintert als pop onder de grond.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, waaronder walstro, weegbree, brandnetel, zuring en dovenetel.

Habitat

Tuinen, akkers, graslanden, struwelen, heiden en bosranden.

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Belgiƫ

Zeer algemeen in het hele land.

Mondiaal

Noordwest-Afrika (Marokko), Europa (in het zuiden niet zo gewoon, in het noorden tot Schotland, Zuid-Noorwegen, Zuid-Zweden, Zuid-Finland) en gematigd Azië (naar het oosten tot Japan, naar het zuiden tot Noord-Turkije en de Kaukasus).

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
The Flame
Duitse naam
Putris-Erdeule
Franse naam
la Noctulelle putride
Synoniemen
Axilia putris, Agrotis putris, Xylina putris, Rhyacia putris
Toelichting Nederlandse naam

De vlinder in rust lijkt een afgebroken stukje hout.
Ook de wetenschappelijke naam verwijst naar hout.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Axylia: xulon is bewerkt hout, naar de gelijkenis van het vleugelpatroon met dat van een plank.
putris: puter is rot, vergaan, naar de gelijkenis van het vleugeluiterlijk met rottend hout.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1761)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

agaatvlinder
Phlogophora meticulosa

goudgele boorder
Gortyna flavago

zwartpuntvolgeling
Noctua orbona

roodbont heide-uiltje
Anarta myrtilli

gewone worteluil
Agrotis exclamationis

harige winteruil
Dasypolia templi

alle soorten uit deze familie