silenedwergspanner Eupithecia venosata

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Eupithecia venosata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Een soort die af en toe in het zuiden van het land wordt waargenomen. RL: bedreigd.
Rode lijst: bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 10-14 mm. Een fraai getekende soort die niet met geen enkele andere dwergspanner te verwarren is. De grondkleur van de voorvleugel varieert van witachtig bruin tot grijsachtig bruin. Op de vleugel bevindt zich een karakteristiek patroon van zwarte dwarslijnen en aders en twee smalle, donker afgezette witachtige dwarsbanden; de intensiteit van dit patroon kan enigszins variëren.
Kenmerken rups: 22-24 mm. Lijf okerkleurig met een donkerder grijsachtige ruglijn en soms met een zichtbare bruine subdorsale lijn; de kop is donkerbruin.
Gelijkende soorten rups: De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Vliegtijd en gedrag: Half april-half juni in één generatie. De vlinders komen slecht op licht en worden ook verder nauwelijks gezien.
Levenscyclus: Rups: juni-augustus. De rups leeft in het vruchtbeginsel en in de zaaddozen van de waardplant. De soort overwintert als pop in de strooisellaag, soms twee winters.
Waardplanten: Vooral blaassilene; soms dagkoekoeksbloem.
Habitat: Struwelen, akkerranden, wegbermen en brede bospaden op kalkrijke bodem.; akkerranden

bospaden

struwelen

wegbermen

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. Een soort die af en toe in het zuiden van het land wordt waargenomen. RL: bedreigd.
België: Zeer zeldzaam. Recent één waarneming in Vlaanderen (Gent, 2012). In Wallonië enkele recente waarnemingen in Namen en Luxemburg (kalkstreek en de Gaume).
Mondiaal: Van het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden oostwaarts tot de Oeral; in het noorden tot Midden-Scandinavië en in het zuiden tot in het hele Middellandse Zeegebied en Klein-Azië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam: Netted Pug
Duitse naam: Geschmückter Taubenkopf-Blütenspanner
Franse naam: l'Eupithécie veinée
Synoniemen: Tephroclystia venosata
Toelichting Nederlandse naam: Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Een aantal silenesoorten zijn de waardplant van deze dwergspanner. Meer over Nederlandse namen
Meer over Nederlandse namen
Toelichting wetenschappelijke naam: Eupithecia: eu = goed, goedig en pithex, pithekos = een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Venosata: venosus = getekend met franje: het netwerk van zwarte tekentjes die er als franje uitzien, maar niet met de vleugelfranje te maken hebben.
Auteursnaam en jaartal: (Fabricius, 1787)