zuidelijke bandspanner Nycterosea obstipata

De zuidelijke bandspanner is een trekvlinder, die zich hier wel voortplant, maar niet kan overwinteren.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Nycterosea obstipata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een trekvlinder die vooral in het zuidwesten van het land kan worden gezien; de aantallen wisselen per jaar.

Rode lijst
trekvlinder

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-14 mm. Het mannetje heeft een bruine, vaak wat geel of oranje getinte voorvleugel met een smalle onregelmatige, soms onderbroken donkergrijze zone aan de binnenzijde van het middenveld; in de vleugelpunt bevindt zich een vaag donker streepje. Het vrouwtje heeft een vergelijkbaar vleugelpatroon maar is helder bruin van kleur. Op de voorvleugel van het vrouwtje bevindt zich een donkere witgeringde middenstip en er zijn soms zeer fijne gegolfde witte dwarslijnen zichtbaar. Er is weinig variatie.

Kenmerken rups

Tot 23 mm; een zeer variabele soort, waarvan de grondkleur varieert van grijsachtig bruin tot helder groen met kleine witte vlekjes; op de rug soms sterk roodachtig bruin of zwartachtig bruin getekend of met roodachtig bruine insnijdingen tussen de segmenten; donkere exemplaren hebben over de rug gewoonlijk een opvallende lichte vlek met donkere, X-vormige vlekken naar de staart toe; de overige tekening is bijzonder variabel, hoewel er bijna wel altijd een bruine of zwartachtige lengtestreep langs de buikpoten loopt; kop lichtbruin of groen met donkerder bruine tekening.

Vliegtijd en gedrag

Een trekvlinder die hier vanaf april/mei arriveert, maar meestal pas tussen juli en oktober wordt gezien; in bijna alle gevallen betreft het waarnemingen van één enkel exemplaar op licht. De late exemplaren zijn vaak mooi gaaf en afstammelingen van de vroege immigranten.

Levenscyclus

Rups: juli en september-april. Er zijn geen rupsenvondsten bekend uit Nederland. De soort is niet in staat om hier te overwinteren.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, zoals walstro, zuring en varkensgras.

Habitat

Allerlei warme zonnige plaatsen; ook tuinen.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een trekvlinder die vooral in het zuidwesten van het land kan worden gezien; de aantallen wisselen per jaar.

België

Zeldzaam. Een trekvlinder die jaarlijks in wisselende aantallen gezien wordt.

Mondiaal

Een trekvlinder die in alle landen van Eurazië gezien kan worden; ook bekend uit Afrika en Noord-Amerika.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Gem
Duitse naam
niet bekend
Franse naam
la Phalène dimorphe , l'Escortée
Oud Nederlandse naam
zwart gebandeerde vlinder
Synoniemen
Orthonama obstipata, Cidaria obstipata, Orthonama fluviata, Larentia fluviata, Cidaria fluviata
Toelichting Nederlandse naam

De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.
Deze bandspanner is een trekvlinder uit zuidelijker omgeving.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

obstipata: obstipus is naar een kant afgebogen; de diagonale veeg op de vleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Fabricius, 1794)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

loofboomdwergspanner
Eupithecia exiguata

dennendwergspanner
Eupithecia indigata

grote wintervlinder
Erannis defoliaria

wegedoornspanner
Philereme transversata

seringenvlinder
Apeira syringaria

essenspanner
Ennomos fuscantaria

alle soorten uit deze familie