tijmstipspanner Scopula decorata

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Sterrhinae / Scopula decorata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid: De enige bekende waarneming van deze soort stamt uit 1858 te Velp.
Rode lijst: verdwenen

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 9-11 mm. Deze grotendeels krijtwitte stipspanner heeft nagenoeg dezelfde tekening als de kantstipspanner (S. ornata) met als meest opvallende kenmerk het markante zoomveld. Meestal bestaat dit uit een zwarte en grijze tekening; soms komen ook bruine kleuren voor. De tekening in dit veld is echter altijd donkerder en meer uitgesproken van kleur dan bij de kantstipspanner. De grijze band langs de achterrand loopt door tot in de voorvleugelpunt. Van de doorgaans zwarte vlekken aan de binnenzijde van de buitenste dwarslijn ontbreekt degene in de binnenrandhoek van de achtervleugel. De drie voorrandvlekken zijn alle drie ongeveer even uitgesproken. Ook de dwarslijnen zijn duidelijker.
Gelijkende soorten vlinder: De kantstipspanner (S. ornata) is, vooral in het zoomveld, minder contrastrijk getekend. Bij die soort is de band langs de achterrand lichter en meer bruinachtig grijs van kleur en eindigt deze bovendien voordat de voorvleugelpunt wordt bereikt. Verder zijn de vlekken
aan de binnenzijde van de buitenste dwarslijn licht kaneelbruin, en bevindt zich er ook één in de binnenrandhoek van de achtervleugel. Van drie randvlekken is de vlek bij de vleugelpunt het meest uitgesproken; de overige twee zijn vaag of klein. Van de dwarslijnen zijn de middelste en de binnenste dwarslijn niet of nauwelijks zichtbaar of ze bestaan uit slechts enkele stipjes.; kantstipspanner
Scopula ornata
GEOMETRIDAE: Sterrhinae

Vliegtijd en gedrag

Eind mei-eind augustus in twee generaties. De vlinders komen op licht en rusten overdag op kale plekken op de grond.

Levenscyclus

Rups: in het buitenland najaar-half mei en juli. De soort overwintert als rups. De verpopping vindt plaats in een licht spinsel onder mos.

Waardplanten

Tijm.

Habitat

In het buitenland: warme droge zandgebieden.

Zeldzaamheid: De enige bekende waarneming van deze soort stamt uit 1858 te Velp.
België: Zeer zeldzaam. Vroeger gemeld uit Antwerpen en Luik, maar recente waarnemingen ontbreken.
Mondiaal: Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland tot Mongolië. De kern ligt in de Middellandse Zeelanden. In West- en Midden-Europa grote hiaten. De noordgrens: Zuid-Zweden, Zuid-Finland en de Baltische staten; in het zuiden van Klein-Azië tot Centraal-Azië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Middle Lace Border

Duitse naam

Sandthymian-Kleinspanner

Franse naam

la Phalène décorée

Synoniemen

Acidalia decorata, Scopula violata

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
De (enige) waardplant van deze stipspanner zou tijm zijn.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.
decorata: decoratus is versierd, hetgeen een omschrijving is van het uiterlijk van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal