weegbreebeer Parasemia plantaginis

De opvallende lengtestreep op de voorvleugel is kenmerkend voor de weegbreebeer.
Familie
spinneruilen (EREBIDAE)
Onderfamilie
Arctiinae / Parasemia plantaginis
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort die vroeger populaties had in het uiterste zuiden van Limburg. Na lange tijd afwezigheid is de soort in 2010, 2012 en 2014 weer waargenomen op diverse plekken in Zuid-Limburg. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-20 mm. Deze beervlinder is variabel in kleur, maar altijd goed te herkennen aan de opvallende lengtestreep langs de binnenrand van de voorvleugel. De achtervleugel van het mannetje is gewoonlijk geelachtig met zwarte strepen en vlekken; die van het vrouwtje wit met meer zwart, vooral in het wortelveld.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam donker bruinachtig zwart, aan de onderzijde lichter, overdekt met zwartachtige haarborstels, die op verheven, glimmend zwarte wratjes staan ingeplant; de segmenten vier tot zes met roodachtig bruine haarborstels op roodachtig bruine wratjes op de rugzijdde; kop glimmend zwart.

Vliegtijd en gedrag

Half mei-begin september in één generatie. De vlinders kunnen overdag opgejaagd worden uit lage vegetatie. Bij zonnig weer zijn mannetjes waar te nemen die in een snelle en grillige vlucht op zoek zijn naar een vrouwtje. De vrouwtjes, die aan het eind van de middag en na de schemering actief zijn, zijn veel trager; overdag kunnen ze ei-afzettend worden waargenomen.

Levenscyclus

Rups: augustus-mei. De soort overwintert als jonge rups laag in de vegetatie en verpopt zich in een cocon die tussen plantenstengels gesponnen is.

Waardplanten

Diverse kruidachtige en houtige planten, waaronder weegbree, dophei, geel zonneroosje, kleine pimpernel, silene, dagkoekoeksbloem, paardenbloem en kruiskruid.

Habitat

Heiden, ruige graslanden en open plekken in het bos.

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort die vroeger populaties had in het uiterste zuiden van Limburg. Na lange tijd afwezigheid is de soort in 2010, 2012 en 2014 weer waargenomen op diverse plekken in Zuid-Limburg. RL: ernstig bedreigd.

België

In Wallonië vrij zeldzaam, maar lokaal algemeen. Wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas.

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via heel Europa tot Oost-Azië en Noord-Amerika. Naar het noorden tot de Noordkaap, naar het zuiden tot het noordelijke Middellandse Zeegebied en via Klein-Azië en het Kaspische gebied tot Midden-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Wood Tiger
Duitse naam
Wegerichbär
Franse naam
l'Écaille du plantain
Oud Nederlandse naam
spaanse vaan
Synoniemen
Nemeophila plantaginis, Arctia plantaginis
Toelichting Nederlandse naam

De aanduiding beer heeft deze soort gemeen met de grotere soorten uit de familie van de beervlinders (Arctiidae). De naam beervlinders heeft deze familie te danken aan het uiterlijk van de rupsen die dicht behaard zijn en daardoor aan een beer doen denken. Weegbree is slechts één van de lage planten die waardplant van deze soort zijn. Zie ook 'toelichting op de wetenschappelijke naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Parasemia: parasemon is een herkenningsteken, naar het onderscheidende vleugelpatroon.
plantaginis: Plantago, Plantaginus is het plantengeslacht weegbree, een van de door Linnaeus aangegeven waardplanten van deze beervlinder.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spinneruilen (EREBIDAE)

sneeuwbeer
Spilosoma urticae

paddenstoeluil
Parascotia fuliginaria

meriansborstel
Calliteara pudibunda

mendicabeer
Diaphora mendica

witvlakvlinder
Orgyia antiqua

gepijlde micro-uil
Schrankia costaestrigalis

alle soorten uit deze familie