bijvoetdwergspanner Eupithecia innotata

Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Eupithecia innotata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-12 mm. Ondanks het tamelijk effen, bruinachtig grijze uiterlijk is deze dwergspanner vrij eenvoudig te onderscheiden van andere bruinachtig grijze soorten door de langgerekte voorvleugel. Het onderscheid wordt extra geaccentueerd door de buitenste dwarslijn die naast de middenstip een scherpe hoek maakt en als een pijl naar de vleugelpunt wijst. Ook de andere dwarslijnen zijn, indien zichtbaar, scherp gehoekt. De zwarte middenstip is lang en dun. In het zoomveld loopt een lichte golflijn die bij de binnenrandhoek verbreed is tot een kleine lichte vlek. De achtervleugel steekt meestal ver onder de voorvleugel uit en het achterlijf is vaak omhoog gekromd.

Gelijkende soorten rups

Smalvleugeldwergspanner (Eupithecia nanata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

smalvleugeldwergspanner
Eupithecia nanata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Eind februari-eind oktober in twee generaties. De vlinders komen goed op licht.

Levenscyclus

Rups: mei-november. De soort overwintert als pop tussen mos of achter de schors aan de basis van de waardplant of in de strooisellaag.

Waardplanten

Rupsen van de eerste generatie hebben een voorkeur voor houtige planten zoals meidoorn, sleedoorn en vlier; rupsen van de tweede generatie leven op wilde averuit en bijvoet.

Habitat

Ruderale terreinen, weiden, wegbermen, bosranden en struwelen, vaak in enigszins voedselrijke en niet te droge gebieden.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

Zeldzaam in Vlaanderen en sterk achteruitgegaan. Vooral gemeld uit de duinen, waar de soort wijdverbreid is. Enkele recente, losse waarnemingen uit Oost-Vlaanderen. In Wallonië vroeger bekend uit alle provincies, maar recent enkel gezien in Luik.

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland via het hele Middellandse Zeegebied tot Klein-Azië en het Zwarte Zeegebied; in het noorden van het noordwesten van Midden-Europa via de gematigde zone tot de Amoer. In Scandinavië tot boven de poolcirkel. Ook op de Britse eilanden (als fraxinata Crewe).

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Duitse naam
Feldbeifuss-Blütenspanner
Franse naam
l'Eupithécie réputée
Synoniemen
Tephroclystia innotata, Eupithecia tamarisciata
Toelichting Nederlandse naam

Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.
Bijvoet is een belangrijke waardplanten van deze dwergspanner.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.
Innotata: innotatus is zonder herkenningstekens.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1767)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

berkenwintervlinder
Operophtera fagata

brummelspanner
Mesoleuca albicillata

pijlkruidspanner
Mesotype didymata

paardenbloemspanner
Idaea seriata

donkere prachtstipspanner
Scopula immorata

gerimpelde spanner
Macaria liturata

alle soorten uit deze familie