gevlamde rietuil Senta flammea

De vorm van de voorvleugels is een karakteristiek kenmerk van de gevlamde rietuil.
Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Senta flammea
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar er zijn vrijwel geen waarnemingen bekend uit het midden van het land. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-18 mm. Een opvallende, tenger gebouwde uil door de karakteristieke vleugelvorm en het enigszins gevlamde uiterlijk. De voorrand van de voorvleugel is sterk gebogen, de vleugelpunt is spits en de achterrand wijkt sterk naar binnen. De lichtbruine, soms grijsachtige, voorvleugel heeft soms een rozeachtige tint. Vanuit de vleugelwortel loopt een zwarte streep midden over de vleugel; aan de zijde van de binnenrand van de vleugel loopt langs deze zwarte streep een schaduw die in kleur kan variëren van rozeachtig via geelachtig bruin tot donkerbruin. Tussen deze streep en de binnenrand is de vleugel vaak bruinachtig en langs de voorrand ligt een brede lichte baan. De buitenste dwarslijn bestaat uit een onregelmatige rij zwarte stippen.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam okerkleurig tot roodachtig bruin, soms met roodachtige ringen tussen de segmenten; over de rug een bleek okerkleurige, donkerbruingezoomde middenstreep met aan weerszijden twee minder duidelijke lichte lengtestrepen; onder de lijn van de spiracula een bleek okerkleurige lengteband met donkerbruin gezoomde bovenrand; onderzijde lichtgrijs; kop lichtbruin met een netwerk van donkerder bruine streepjes.

Gelijkende soorten vlinder

De smalvleugelrietboorder (Chilodes maritima) is kleiner, heeft een minder spits toelopende vleugelpunt en de donkere lengtestreep op de voorvleugel is, indien aanwezig, geheel zwart zonder rozeachtige of bruinachtige schaduw.

smalvleugelrietboorder
Chilodes maritima
NOCTUIDAE: Hadeninae

Gelijkende soorten rups

Gestreepte rietuil (Leucania obsoleta).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

gestreepte rietuil
Leucania obsoleta
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-eind juni in één generatie. De vlinders komen op licht en kunnen ´s nachts op rietstengels worden aangetroffen.

Levenscyclus

Rups: juni-november. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag in een holle rietstengel. De soort overwintert als pop in een losse cocon in een holle dode rietstengel.

Waardplanten

Riet.

Habitat

Moerassen en rietoevers.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor, maar er zijn vrijwel geen waarnemingen bekend uit het midden van het land. RL: bedreigd.

Belgiƫ

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Beperkt tot enkele vindplaatsen in Antwerpen en Limburg en recent in West-Vlaanderen (De Blankaart, 2013). In Wallonië zeer zeldzaam en beperkt tot de Gaume.

Mondiaal

Een Euro-Aziatische soort die voorkomt van Zuid-Engeland via Midden- en Noord-Europa en voormalig Rusland tot aan Japan. Beperkt tot rietvegetaties langs rivieren, meren en in moerassen. Ontbreekt in Noord-Scandinavië en grote delen van Zuid-Europa (Portugal, Spanje, Italië, de Balkan en de eilanden in de Middellandse Zee).

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Flame Wainscot
Franse naam
la Leucanie du roseau , le Feu-Follet
Oud Nederlandse naam
slanke rietuil
Synoniemen
Mythimna flammea, Meliana flammea
Toelichting Nederlandse naam

De enige waardplant van deze soort is riet.
De lange donkere veeg op de voorvleugel geeft de suggestie van een vlam. Zie ook 'toelichting wetenschappelijke naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Mythimna: mithimna is een stad op het eiland Lesbos. Deze uitleg komt van Treitschke die 'Die Schmetterlinge von Europa' afmaakte na de dood van Ochsenheimer. Sodoffsky (1837) verbeterde de spelling naar Mithimna.
flammea: flammeus is als een vlam, gekleurd als een vlam: 'wat grotere vleugels met een bruine, op een vlam lijkende streek in het centrum', aldus Curtis in 1829.

Auteursnaam en jaartal
(Curtis, 1828)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

bruine grasuil
Rhyacia simulans

varenuil
Callopistria juventina

perzikkruiduil
Melanchra persicariae

zuringuil
Acronicta rumicis

straaljagertje
Trigonophora flammea

donkere marmeruil
Deltote pygarga

alle soorten uit deze familie