walstropijlstaart Hyles gallii

Behalve walstro heeft de walstropijlstaart ook wilgenroosje als waardplant.
Familie
pijlstaarten (SPHINGIDAE)
Onderfamilie
Macroglossinae / Hyles gallii
Groep
Nachtvlinder die dagactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land voorkomt. RL: bedreigd.

Rode lijst
bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 34-38 mm. Een donker olijfgroene pijlstaart met een lichte, enigszins geelachtige, diagonale baan, waarvan de uitlopers de voorrand nooit raken. Op de voorvleugel zijn de aders meestal flauw zichtbaar als donkere dunne lijnen.

Kenmerken rups

Tot 80 mm; lichaam varieert in kleur van olijfgroen tot bruin of donker purperachtig grijs, besprenkeld met fijne geelachtige vlekjes; op de flanken boven de spiracula een rij grote, ronde, gele of bleek geelachtig bruine vlekken; poten zwart; hoorn op segment elf roodachtig bruin, korrelig en met scherpe punt; kop roze. De jonge rupsen zijn groen

Gelijkende soorten vlinder

Zie de wolfsmelkpijlstaart (H. euphorbiae), de gestreepte pijlstaart (H. livornica) en de de wingerdpijlstaart (Hippotion celerio).

gestreepte pijlstaart
Hyles livornica
SPHINGIDAE: Macroglossinae

wolfsmelkpijlstaart
Hyles euphorbiae
SPHINGIDAE: Macroglossinae

wingerdpijlstaart
Hippotion celerio
SPHINGIDAE: Macroglossinae

Gelijkende soorten rups

Wolfsmelkpijlstaart (Hyles euphorbiae).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

wolfsmelkpijlstaart
Hyles euphorbiae
SPHINGIDAE: Macroglossinae

Vliegtijd en gedrag

Eind april-september in twee generaties; de tweede generatie is partieel. De vlinders vliegen vanaf de schemering, bezoeken bloemen en komen op licht.

Levenscyclus

Rups: juli-september. De rupsen zonnen graag. De soort overwintert als pop in de grond. Waarschijnlijk kan deze soort de natte winters in Nederland niet overleven.

Waardplanten

Vooral wilgenroosje, maar ook op walstro.

Habitat

Duinen en steppeachtige gebieden.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land voorkomt. RL: bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in het hele land, met verspreide waarnemingen in nagenoeg alle provincies. In Wallonië minder zeldzaam in het oosten van Luik en Luxemburg.

Mondiaal

In Midden- en Noord-Europa tot voorbij de poolcirkel, maar in dat hoge noorden vooral als trekvlinder. In Duisland populaties standvlinders in het midden en noorden. In Zuid-Europa alleen in Noord-Spanje en Midden-Italië en op de Balkan, maar niet in Albanië en niet in Griekenland. In Klein-Azië langs de kust van de Zwarte Zee en in de Kaukasus en verder via de gematigde (Aziatische) zone (Himalaya) tot Japan. Ook in Noord-Amerika.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Bedstraw Hawk-moth
Duitse naam
Labkrautschwärmer
Franse naam
le Sphinx de la garance
Synoniemen
Celerio gallii, Spectrum gallii, Hyles galii, Celerio galii, Deilephila galii
Toelichting Nederlandse naam

Walstropijlstaart is een oude naam die ook al door Ter Haar in 'Onze Vlinders' wordt gebruikt.
Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
In ons land is walstro een waardplant van deze soort maar wilgenroosje is de belangrijkste.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hyles: Hyles was een van de Centauren, een woest ras, half man half paard; zij werden verondersteld te leven in Thessaly.
gallii: gallii is een verschrijving van galii dat komt van Galium, het plantengeslacht walstro, dat van de waardplant.

Auteursnaam en jaartal
(Rottemburg, 1775)
Ondersoorten

Hyles galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Celerio gallii (Rottemburg, 1775); Celerio galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Deilephila galii (Denis & Schiffermüller, 1775); Spectrum gallii (Rottemburg, 1775)

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie pijlstaarten (SPHINGIDAE)

klein avondrood
Deilephila porcellus

doodshoofdvlinder
Acherontia atropos

dennenpijlstaart
Sphinx pinastri

glasvleugelpijlstaart
Hemaris fuciformis

gestreepte pijlstaart
Hyles livornica

lindepijlstaart
Mimas tiliae

alle soorten uit deze familie