panteruiltje Acontia trabealis

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Eustrotiinae / Acontia trabealis
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Van deze soort zijn slechts enkele waarnemingen bekend. De laatste dateerde uit 1978 in Limburg. In 2015 was er één waarneming en eind juli 2019 waren er maar liefst zeven exemplaren waargenomen in het noordoosten van Nederland.

Rode lijst
verdwenen

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-11 mm. Door de geringe grootte en de vleugelvorm met de sterk gebogen voorrand doet deze soort op het eerste gezicht soms meer aan een microvlinder dan aan een uil denken. Karakteristiek is het bonte patroon van zwartachtig chocoladebruine vlekken en strepen op de geelachtige of crèmekleurige voorvleugel. De achtervleugel is donkerbruin en heeft een witachtige franje.

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-begin augustus in twee generaties. De vlinders vliegen in de schemering en komen soms op licht. Overdag kunnen ze gemakkelijk worden opgejaagd en bezoeken ze bloemen.

Levenscyclus

Rups: juni-augustus. De rups eet zowel van de bloemen als van de bladeren van de waardplant. De soort overwintert als pop in een stevige cocon tussen de vegetatie dicht bij de grond of in de strooisellaag.

Waardplanten

Akkerwinde en haagwinde.

Habitat

Schaars begroeide open, vaak verstoorde grond, zandige heiden, braakliggende akkers, spoordijken en wegbermen.

Zeldzaamheid

Van deze soort zijn slechts enkele waarnemingen bekend. De laatste dateerde uit 1978 in Limburg. In 2015 was er één waarneming en eind juli 2019 waren er maar liefst zeven exemplaren waargenomen in het noordoosten van Nederland.

België

Wellicht verdwenen. Historische waarnemingen uit Limburg en nagenoeg alle Waalse provincies, maar recente meldingen ontbreken.

Mondiaal

Komt in alle Europese landen voor maar het zwaartepunt ligt ontegenzeglijk in het zuidelijke Middellandse zeegebied. Van Noord-Afrika, via het Iberisch schiereiland, Italië, de Balkan, Griekenland en Anatolië naar het oosten tot de Grote Oceaan. De Europese noordgrens ligt over Zuid-Engeland en Zuid-Scandinavië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Spotted Sulphur
Duitse naam
Ackerwinden-Bunteulchen
Franse naam
l'Arlequinette jaune, la Noctuelle sulfurée
Oud Nederlandse naam
zwaveluiltje
Synoniemen
Erastria trabealis, Hydrelia trabealis, Acontia tarache, Emmelia trabealis
Toelichting Nederlandse naam

De zwarte strepen en vlekken op een lichtgele grondkleur doen bij dit uiltje aan een panter(tje) denken.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

trabealis: trabealis =behorende tot of bekleed met de trabea, een kleed dat status belichaamde; naar het prachtige geel/zwart patroon op de vleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Scopoli, 1763)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

chi-uil
Antitype chi

akkerwinde-uil
Tyta luctuosa

hazelaaruil
Colocasia coryli

dubbelstipvoorjaarsuil
Anorthoa munda

brildrager
Egira conspicillaris

moerasgoudvenstertje
Plusia putnami

alle soorten uit deze familie