populierentandvlinder Gluphisia crenata

Het verspreidingsgebied van de populierentandvlinder breidt zich naar het noorden en westen uit.

Familie: tandvlinders (NOTODONTIDAE)
Onderfamilie: Pygaerinae / Gluphisia crenata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.
Rode lijst: kwetsbaar

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 14-15 mm. Vertoont enige gelijkenis met de Drymonia-soorten, maar is duidelijk kleiner. De voorvleugel is grijs met roodachtig bruin. Kenmerkend is de vage lichte kommavlek in de grijsachtig bruine middenband. De kleur en de tekening zijn nogal variabel; er komen lichte vlinders voor maar ook donkere exemplaren met een nauwelijks herkenbare middenband.

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-eind augustus in één generatie. De vlinders komen meestal laat in de avond op licht.
Levenscyclus: Rups: juli-augustus. De soort overwintert als pop in een cocon die meestal tussen twee bladeren van de waardplant wordt gesponnen.
Waardplanten: (Ratel)populier en mogelijk berk.
Habitat: Vooral bossen en populierenaanplanten.; bossen

loofbossen

Zeldzaamheid: Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.
België: Vrij algemeen, maar doorgaans waargenomen in lage aantallen. Minder algemeen ten zuiden van Samber en Maas.
Mondiaal: Van het Iberisch schiereiland via Midden-Europa, uit Engeland slechts een paar waarnemingen, naar het oosten via de gematigde zone tot Oost-Azië (China, Japan). Naar het zuiden via Noord-Italië en Noord-Balkan tot aan de Zwarte Zee. Naar het noorden tot Zuid-Scandinavië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Dusky Marbled Brown

Duitse naam

Pappelauen-Zahnspinner

Franse naam

la Crénelée

Synoniemen

Gluphisia rurea, Gluphisia vertunea

Toelichting Nederlandse naam

Populier en ratelpopulier zijn de enige waardplanten van de populierentandvlinder.
Tandvlinders hebben aan de voorvleugel een uitstulping die in rust als een tand boven de vlinder uitsteekt. Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Gluphisia: gluphis is een kerf in een pijl, een Griekse benadering van deze soort. Men zou Glyphisia verwachten.
crenata: crena is een kerf, een inkeping, naar de gekartelde franje.

Auteursnaam en jaartal