purperbeer Rhyparia purpurata

De purperbeer is een zeer zeldzame soort van heiden op de droge zandgronden.

Familie: spinneruilen (EREBIDAE)
Onderfamilie: Arctiinae / Rhyparia purpurata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. De soort komt vrijwel uitsluitend voor op de Veluwe; ook zijn enkele waarnemingen van andere plaatsen verspreid over het land bekend, zoals uit de Peel.
Rode lijst: verdwenen

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: ♂ 18-22 mm, ♀ 22-25 mm. Deze beervlinder is goed te herkennen aan de gele voorvleugel met de zwartachtig bruine vlekken. De achtervleugel is purperrood met blauwzwarte vlekken.
Kenmerken rups: Tot 45 mm; lichaam zwartachtig, met uitgebreide witte tekening op de flanken, met op de rug roodachtig bruine haarborstels en grijsachtige haren op de flanken, die op kleine, verheven wratjes staan ingeplant; kop glimmend zwart.

Vliegtijd en gedrag: Begin juni-begin augustus in één generatie. De mannetjes komen goed op licht, meestal pas laat in de nacht.
Levenscyclus: Rups: augustus-mei. De soort overwintert als rups in de strooisellaag. De verpopping vindt plaats in een cocon met haren erin, meestal laag bij de grond.
Waardplanten: Vooral struikhei; ook diverse kruidachtige planten.
Habitat: Heiden op droge zandgronden.; heiden

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam. De soort komt vrijwel uitsluitend voor op de Veluwe; ook zijn enkele waarnemingen van andere plaatsen verspreid over het land bekend, zoals uit de Peel.
België: Zeer zeldzaam. Komt erg lokaal voor in Namen en Luxemburg.
Mondiaal: Van het noorden van het Iberisch schiereiland via Zuid- en Midden-Europa en de gematigde zone tot Oost-Azië. Naar het noorden tot Zuid-Finland. In het zuiden van Italië, de Balkan en Klein-Azië tot het Kaspische gebied. Niet op de Britse eilanden.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Duitse naam: Purpurbär
Franse naam: l'Écaille pourprée , l'Écaille pourpre
Synoniemen: Rhyparia callunae
Toelichting Nederlandse naam: De aanduiding beer heeft deze soort gemeen met de grotere soorten uit de familie van de beervlinders (Arctiidae). De naam beervlinders heeft deze familie te danken aan het uiterlijk van de rupsen die dicht behaard zijn en daardoor aan een beer doen denken.
De achtervleugels zijn purperrood met blauwzwarte vlekken. Meer over Nederlandse namen
Meer over Nederlandse namen
Auteursnaam en jaartal: (Linnaeus, 1758)