spaanse vlag Euplagia quadripunctaria

De spaanse vlag is op Europese schaal beschermd onder de Habitatrichtlijn.
Familie
spinneruilen (EREBIDAE)
Onderfamilie
Arctiinae / Euplagia quadripunctaria
Groep
Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die voorkomt in het zuiden van Limburg; wordt de laatste jaren iets vaker en op meerdere plaatsen waargenomen. De spaanse vlag is op Europese schaal beschermd volgens de Habitatrichtlijn. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 28-33 mm. Goed te herkennen aan de groenzwarte voorvleugel met crèmekleurige strepen en de rode, oranje of gele achtervleugel met zwarte vlekken. Er is weinig variatie in de tekening.

Kenmerken rups

Tot 50 mm; lichaam donker bruin, bekleed met korte, geelachtig bruine of grijsachtige haarborstels, die op oranjebruine wratten staan ingeplant; over de rug een brede, gebroken oranjegele middenband en op de flanken een gebroken geelachtig witte lengtestreep; kop glimmend zwart.

Vliegtijd en gedrag

Begin juli-eind augustus in één generatie. Op warme dagen zijn de vlinders actief en bezoeken ze bloemen van onder andere vlinderstruik, koninginnenkruid en distels. Ze vliegen ook ´s nachts en komen op licht.

Levenscyclus

Rups: september-juni. De soort overwintert als jonge rups op de waardplant.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, waaronder brandnetel, koninginnekruid, dovenetel, weegbree, zuring en hondsdraf; soms struiken zoals braam.

Habitat

Vochtige bossen en struwelen in de directe omgeving van warme (kalk)graslanden.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die voorkomt in het zuiden van Limburg; wordt de laatste jaren iets vaker en op meerdere plaatsen waargenomen. De spaanse vlag is op Europese schaal beschermd volgens de Habitatrichtlijn. RL: niet bedreigd.

België

Vrij zeldzaam en in opmars. Wijdverbreid en vrij algemeen rondom Mechelen en Brussel, in Oost-Brabant en delen van Limburg. Elders in Vlaanderen als zwerver waargenomen. In Wallonië wijdverbreid en lokaal algemeen.

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via Midden-Europa (naar het westen tot Zuid-Engeland) en de gematigde zone tot in Rusland. Naar het noorden tot de Baltische staten. In het zuiden via het Middellandse Zeegebied tot Voor-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Wet natuurbescherming
Deze vlinder is beschermd volgens de Wet natuurbescherming.
Habitatrichtlijn
De Spaanse vlag is wettelijk beschermd volgens de Habitatrichtlijn. De spaanse vlag wordt zelfs aangemerkt als prioritaire soort, wat betekent dat voor deze soort extra beschermingsinspanningen vereist zijn.
Aanbevolen beheersmaatregel

Voor de bescherming van de Spaanse vlag is er een berschermingsplan opgesteld. Dit is hier terug te lezen. Over de inhoud van dit berschermingsplan is een artikel uitgebracht. 

Engelse naam
Jersey Tiger
Duitse naam
Spanische Fahne
Franse naam
l'Écaille chinée , la Callimorphe
Oud Nederlandse naam
heravlinder, russische beer, vierpuntbeer, gestippelde harlekijn
Synoniemen
Callimorpha hera, Callimorpha quadripunctaria
Toelichting Nederlandse naam

De naam spaanse vlag is al lange tijd in gebruik in officiële stukken als rode lijst en habitatrichtlijn. Naar de achtergrond van de Nederlandse naam blijft het gissen.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Euplagia: eu is goed, zeer en plagios is scheef, schuin, naar de duidelijke en schuin naar buiten gerichte banden op de voorvleugels.
quadripunctaria: quadri- is vier en punctum is een vlek, verwijzend naar de vlekken op de achtervleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Poda, 1761)

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spinneruilen (EREBIDAE)

bosbessnuituil
Hypena crassalis

wit weeskind
Catephia alchymista

bruine snuituil
Hypena proboscidalis

plat beertje
Eilema lurideola

wilgenweeskind
Catocala electa

donkerbruine snuituil
Idia calvaria

alle soorten uit deze familie