springzaadspanner Ecliptopera capitata

De rupsen van de springzaadspanner foerageren op groot springzaad.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Ecliptopera capitata
Groep: Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Zeldzaam. Wordt af en toe in het zuiden en midden van het land waargenomen. RL: gevoelig.
Rode lijst: gevoelig

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 11-13 mm. Lijkt sterk op de marmerspanner (E. silaceata). In de golflijn bevindt zich een rij donkere witgerande pijlvormige vlekken; deze pijlvlekken nemen vanaf de voorrand richting de binnenrand duidelijk af in grootte en zijn in het midden klein. Het borststuk en het achterlijf zijn oranje; het mannetje rust met het uiteinde van het achterlijf omhoog gekromd.
Gelijkende soorten vlinder: Zie de marmerspanner (E. silaceata).; marmerspanner
Ecliptopera silaceata
GEOMETRIDAE: Larentiinae
Gelijkende soorten rups: Marmerspanner (Ecliptopera silaceata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Vliegtijd en gedrag: Begin mei-eind augustus in twee generaties; de tweede generatie is partieel. De vlinders zijn overdag gemakkelijk op te jagen uit de vegetatie, waarbij ze zelden ver van de waardplant vandaan vliegen. Bij regenachtig en somber weer zijn de vlinders soms overdag actief of zijn ze rustend op boomstammen aan te treffen.
Levenscyclus: Rups: juni-oktober. De soort overwintert als pop.
Waardplanten: Groot springzaad en reuzenbalsemien.
Habitat: Vooral bosranden, brede bospaden en open plekken in het bos.; bospaden

bosranden

open plekken in het bos

Zeldzaamheid: Zeldzaam. Wordt af en toe in het zuiden en midden van het land waargenomen. RL: gevoelig.
België: Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Recente vindplaatsen beperken zich nagenoeg tot Zoniënwoud. In Wallonië zeldzaam in Luik, Luxemburg en Namen; elders zeer zeldzaam.
Mondiaal: In Zuid- en West-Europa een verspreiding met hiaten. Niet op de Britse eilanden. Vanuit Midden-Europa oostwaarts via Rusland en Siberië tot Japan; in het noorden van Europa tot Zuid-Scandinavië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Duitse naam

Gelbleibiger Springkrautspanner

Franse naam

la Cidarie de la balsamine

Oud Nederlandse naam

springkruidrups

Synoniemen

Cidaria capitata, Larentia capitata

Toelichting Nederlandse naam

Groot springzaad is de waardplant van deze spannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Ecliptopera: ekleipo is falen, te kort schieten en ops, opos is gezicht; in zijn verklaring zegt Warren: 'het gezicht is niet bol maar duidelijk vlak'.

Auteursnaam en jaartal