variabele spanner Hydriomena furcata

Het schuine zwarte streepje in de voorvleugelpunt van de variabele spanner is altijd aanwezig.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Larentiinae / Hydriomena furcata
Groep: Nachtvlinder die zowel dagactief als nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid: Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 14-18 mm. De voorrand van de voorvleugel heeft, net als bij de andere Hydriomena-soorten, vlak bij de vleugelwortel een karakteristieke bocht, de zogenoemde 'schouder'; vooral in rust is dit goed te zien. De voorvleugel heeft meestal een groene grondkleur, maar zowel de kleur als de tekening kunnen sterk variëren. Een belangrijk onderscheidend kenmerk voor deze buitengewoon variabele spanner is het enkelvoudige schuine zwarte vleugelstreepje in de uiterste vleugelpunt. De achtervleugel is meestal dof grijs met hooguit een vage centrale dwarslijn.
Kenmerken rups: Tot 20 mm; lichaam donker roodachtig bruin tot donker purperachtig bruin met boven de spiracula twee brede, onregelmatige, witte lengtestrepen en onmiddellijk daaronder een rechte witte lengtestreep; onderzijde groenachtig met roze zweem; kop bruin.
Gelijkende soorten vlinder: De groenbandspanner (H. impluviata) vliegt vroeger in het jaar; in plaats van één streepje in de uiterste vleugelpunt zijn bij deze soort meestal twee of drie schuin achter elkaar liggende zwarte streepjes aanwezig in en bij de vleugelpunt.; groenbandspanner
Hydriomena impluviata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag: Mei-augustus in één generatie, soms een partiële tweede generatie in september. De vlinders zijn overdag gemakkelijk op te jagen uit schaduwrijke wilgenstruwelen en bossen. Ze komen goed op licht.
Levenscyclus: Rups: april-juli. De rups foerageert ´s nachts, verbergt zich overdag tussen samengesponnen bladeren en verpopt zich op of in de grond. De soort overwintert als ei op de waardplant.
Waardplanten: Bosbes, struikhei, hazelaar, wilg en andere loofbomen.
Habitat: Vooral bossen, heiden, struwelen en andere struikachtige plaatsen; soms ook moerassen, parken en tuinen.; bossen

moerassen

parken

struwelen

tuinen

Zeldzaamheid: Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België: Vrij algemeen in het hele land.
Mondiaal: Van het Iberisch Schiereiland, West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden oostwaarts tot Oost-Azië; in het noorden tot Noord-Scandinavië en in het zuiden: Italië, de Balkan en de Kaukasus. Ook meldingen uit Kirgisië en van IJsland. Ook in Noord-Amerika.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

July Highflyer

Duitse naam

Heidelbeer-Palpenspanner

Franse naam

la Larentie lavée

Synoniemen

Cidaria furcata, Hydriomena sordidata, Cidaria sordidata, Larentia sordidata, Cidaria elutata

Toelichting Nederlandse naam

Deze spanner is zeer variabel; de veldgids toont maar liefst negen varianten.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Hydriomena: hudria is een watervoorraad en meno is heeft te maken met. Hier zou een verklaring kunnen volgen zoals wordt weergegeven bij H. impluviata (zie daar)

Auteursnaam en jaartal