wolspinner Eriogaster lanestris
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
De laatst bekende waarneming dateert uit 1957 in Gelderland. Was daarvoor altijd een lokale en zeer zeldzame soort.
Rode lijst
verdwenen
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Maart-april in één generatie. Soms is er een tweede vliegperiode in september-oktober doordat enkele poppen zijn blijven liggen. De vlinders zijn alleen ´s nachts actief.
Levenscyclus
Rups: april-juli. De rupsen leven gezamenlijk in een compact spinsel waarin ze tot halverwege het laatste stadium verblijven. Tijdens warm zonnig weer zonnen ze op het spinsel. Ze foerageren vooral ´s nachts. Heggen en struiken die in de herfst licht gesnoeid zijn hebben voorkeur boven ongesnoeide. De soort overwintert als pop in een stevige bruine, bolvormige cocon, gewoonlijk vlak bij de grond. De pop blijft vaak twee of drie winters lang liggen voordat hij uitkomt, in kweek soms wel zeven jaar.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Small Eggar
Duitse naam
Wollafter
Franse naam
la Laineuse du cerisier , le Bombyx laineux
Synoniemen
Bombyx lanestris
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De rupsen van de Spinner-familie spinnen een meer of minder stevige cocon om in te gaan verpoppen.
Het vrouwtje van de wolspinner heeft een wollige anale pluim.
Toelichting wetenschappelijke naam
Eriogaster: erion is wol en gaster is de buik. Dit slaat op de wollige anale pluim bij het vrouwtje.
lanestris: lanestris is wollen; de anus is voorzien van een flinke witwollen pluim.
Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 15-21 mm. Karakteristiek voor deze spinner zijn de diepe roodbruine kleur, de heldere middenvlek en de opvallende witte vlek in het wortelveld. Deze laatste vlek heeft bij het mannetje de vorm van een lus. Er is alleen een buitenste dwarslijnaanwezig. Het vrouwtje is groter dan het mannetje en heeft aan het uiteinde van het achterlijf een bosje grijze haren die gebruikt worden om eilegsels mee te bedekken. De wolspinner is de enige spinner die in het vroege voorjaar vliegt (naast soms een tweede, veel kleinere generatie in het najaar).
Kenmerken rups
Tot 45 mm; lichaam zwart, overdekt met lange, bleek geelachtige haren met op de rug twee rijen korte, roodbruine haarborstels, die door geelachtig witte lijnen worden omringd; kop grijs met zwarte tekening.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de zwarte herfstspinner (Poecilocampa populi), de bosrandspinner (E. catax), de herfstspinner (Lemonia
dumi) en de hageheld (Lasiocampa quercus).
Verspreiding
Zeldzaamheid
De laatst bekende waarneming dateert uit 1957 in Gelderland. Was daarvoor altijd een lokale en zeer zeldzame soort.
België
Zeer zeldzaam en lokaal in Namen en Luxemburg; vroeger ook gekend uit Luik.
De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van het noorden van het Iberisch schiereiland via Zuid-, West- en Noord-Europa naar het oosten tot Zuid-Rusland. Niet op de eilanden in de Middellandse Zee en niet in het zuidelijke deel van de Balkan.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Habitat
Struwelen en verspreid liggende bosschages in open gebied.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
