zwarte-w-vlinder Macaria wauaria

De V op beide voorvleugels van de zwarte-w-vlinder vormen in rusthouding van de vleugels samen een W.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Ennominae / Macaria wauaria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en lokaal in de duinen. RL: kwetsbaar.

Rode lijst
kwetsbaar

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. Op beide voorvleugels bevindt zich een duidelijke zwarte V, die in rusthouding van de vleugels samen grofweg een W vormen. Op de lichtgrijze voorvleugel zijn nog drie opvallende vlekken te zien langs de voorrand. De tekening en de intensiteit van de grondkleur kunnen variëren: soms met een violette tint en heel soms bruingrijs of zwartbruin.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; lichaam groen of bruin met opvallende zwarte vlekken; over de rug vier witte of geelachtig witte, golvende lengtestrepen en een brede gele lengtestreep over de zwarte spiracula; kop groen of bruin met zwarte stipjes.

Vliegtijd en gedrag

Eind mei-eind juli in één generatie. De vlinders worden af en toe opgejaagd van de waardplant en worden in de schemering ook vliegend waargenomen. Ze komen op licht, vrijwel altijd in kleine aantallen.

Levenscyclus

Rups: april-juni. De rups verpopt zich in een cocon tussen de bladeren van de waardplant. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Waardplanten

Bessenstruiken; ook aanverwante sierstruiken zoals rode ribes.

Habitat

Vooral (volks)tuinen waar aalbes is aangeplant.

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en lokaal in de duinen. RL: kwetsbaar.

België

Vrij zeldzaam in het hele land; lokaal soms vrij algemeen.

Mondiaal

Marokko, Spanje, Frankrijk en van de Britse eilanden via de gematigde zone tot het Amoergebied en Kamtsjatka; in het zuiden het Middellandse Zeegebied, Klein-Azië, westelijk Centraal-Azië; in het noorden tot Lapland en ook in Labrador.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
V-Moth
Duitse naam
Vauzeichen-Eckflügelspanner
Franse naam
le Damas cendré
Synoniemen
Itama wauaria, Itame wauaria, Semiothisa wauaria, Thamnonoma wauaria, Halia wauaria, Halia wavaria, Thamnonoma wavaria
Toelichting Nederlandse naam

Zwarte-w-vlinder is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
Zie ook 'toelichting wetenschappelijke naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

wauaria: vau is het woord voor de letter 'v'; wau kan worden opgevat als de letter 'w' die ontstaat als de twee v's dicht bij elkaar komen.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

gehoekte schimmelspanner
Dysstroma citrata

witbandspanner
Spargania luctuata

berberisspanner
Pareulype berberata

malvabandspanner
Larentia clavaria

geel spannertje
Hydrelia flammeolaria

tandbandspanner
Scotopteryx moeniata

alle soorten uit deze familie