najaarsboomspanner Alsophila aceraria

De najaarsboomspanner komt voor in oude loofbossen, maar wordt zelden meer waargenomen in Nederland en België.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Alsophilinae / Alsophila aceraria
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Wordt tegenwoordig alleen nog maar af en toe in Midden- en Oost-Nederland waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. Lijkt veel op de voorjaarsboomspanner (A. aescularia), maar is grijsgeel van kleur. Er is weinig tekening op de voorvleugel en de dwarsband is slechts flauw getand. Het vrouwtje is vleugelloos.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de voorjaarsboomspanner (A. aescularia).

voorjaarsboomspanner
Alsophila aescularia
GEOMETRIDAE: Alsophilinae

Vliegtijd en gedrag

Half oktober-half december in één generatie; een enkele keer wordt in februari of maart een vlinder waargenomen uit een overwinterde pop.

Levenscyclus

Rups: april-juni. De soort overwintert als ei; een enkele keer als pop.

Waardplanten

Eik, esdoorn en spaanse aak; ook andere loofbomen.

Habitat

Oude en goed ontwikkelde loofbossen.

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Wordt tegenwoordig alleen nog maar af en toe in Midden- en Oost-Nederland waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam; slechts weinig vindplaatsen maar wellicht over het hoofd gezien. Recent enkel waargenomen in Namen, vroeger ook bekend uit Luik en Luxemburg.

Mondiaal

Van Noord-Spanje via Midden-Europa tot de Baltische staten. Niet in Scandinavië. In het oosten tot Oekraïne, in het zuiden Noord-Italië, Bulgarije en Albanië tot de Kaukasus.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Duitse naam
Herbst-Kreuzflügel
Franse naam
l'Alsophile automnale , la Phalène de l'érable
Synoniemen
Anisopteryx aceraria, Hibernia aceraria, Alsophila quadripunctaria
Toelichting Nederlandse naam

De najaarsboomspanner leeft in boomrijke gebieden en de vliegtijd ligt in november/december dus ver in het najaar.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Alsophila: alsos is een bosje en philos is houden van. Dit geeft de habitat aan.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Tijdschriften

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

paarsbandspanner
Rhodostrophia vibicaria

herculesje
Selenia dentaria

groenbandspanner
Hydriomena impluviata

zomerbremspanner
Chesias rufata

tweelingbosrankspanner
Horisme radicaria

gepluimde spanner
Colotois pennaria

alle soorten uit deze familie