varenuil Callopistria juventina

Een van de mooiste nachtvlinders, helaas zeer zeldzaam. Er zijn van deze soort slechts enkele recente waarnemingen bekend in Drenthe en Limburg

Familie: uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie: Hadeninae / Callopistria juventina
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam, maar de soort lijkt toe te nemen. De laatste jaren wordt de varenuil voornamelijk in Zuid- en midden Limburg waargenomen.
Rode lijst: verdwenen

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 15-16 mm. Een karakteristieke soort met een complexe tekening op de voorvleugel. Opvallend zijn de crèmekleurige aders en de crèmekleurige vlek die dicht bij de vleugelpunt ligt en die overgaat in een getande lijn. De lichtgekleurde, donker begrensde buitenste dwarslijn lijkt vlak voor de voorrand over te gaan in de lichte omranding van de niervlek. Langs de buitenzijde van de buitenste dwarslijn ligt een rozeachtig violette band.

Vliegtijd en gedrag: Eind juni-eind juli in één generatie. De vlinders komen matig op licht.
Levenscyclus: Rups: juli-oktober. De soort overwintert als volgroeide rups in een spinsel op de grond, waarin hij zich pas in het voorjaar verpopt.
Waardplanten: Adelaarsvaren.
Habitat: Bossen met een ondergroei van adelaarsvaren.; bossen

Zeldzaamheid: Zeer zeldzaam, maar de soort lijkt toe te nemen. De laatste jaren wordt de varenuil voornamelijk in Zuid- en midden Limburg waargenomen.
België: Zeer zeldzaam. Verspreide vindplaatsen in Limburg, Vlaams-Brabant en Henegouwen; vroeger ook bekend uit West-Vlaanderen en Luik.
Mondiaal: Van Marokko via heel Zuid-Europa tot Turkije (Pontisch gebergte) en Noord-Iran. Naar het noorden tot de Noord- en de Oostzee (Denemarken, waar het areaal fluctueert; hier net als in Groot-Britannië enkelingen die als trekkers dienen te worden beschouwd); van Estland door de gematigde (Aziatische) zone tot China, Korea en Japan, naar het zuiden tot Assam en Pakistan.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

The Latin

Duitse naam

Adlerfarneule

Franse naam

la Noctuelle de la fougère

Synoniemen

Eriopus juventina, Callopistria purpureofasciata

Toelichting Nederlandse naam

Adelaarsvaren is de enige waardplant van deze uil.Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Callopistria: callos is schoonheid en opisteros is achterkant. Met een mooie achterkant dus, wijzend op het abdomen met een witte ring.
juventina: juventinus komt van juventus is de tijd van de jeugd. De vlinder heeft heldere kleuren en straalt zo jeugdigheid uit.

Auteursnaam en jaartal