vroege spanner Biston strataria

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt veel voor op de zandgronden en in de duinen. Elders lokaal voorkomend, verspreid of zeldzaam. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Begin maart-half mei in één generatie. Verse vlinders worden overdag soms onder aan boomstammen gevonden. Mannetjes komen goed op licht, soms meerdere exemplaren tegelijk; vrouwtjes doen dat slechts heel af en toe.

Levenscyclus

Rups: mei-juli. De soort overwintert als pop in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Oak Beauty

Duitse naam

Pappel-Dickleibspanner

Franse naam

la Phalène précoce , le Biston marbré , la Marbrée

Oud Nederlandse naam

eikenspanner

Synoniemen

Nyssia strataria, Biston stratarius, Amphidasis prodromaria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Vroege spanner is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De vliegtijd van deze soort is eind april al nagenoeg voorbij.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Biston: Biston is een zoon van Mars en de stamvader van de Bistonen, een stam die met Bacchus in verband stond.
strataria: stratum is iets wat uitgespreid is, een tapijt, naar de verschijningsvorm van de voorvleugel. De Engelse naam 'carpet' wordt veel gebruikt in deze familie.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1767)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-27 mm. Het mannetje en het vrouwtje lijken sterk op elkaar, maar het vrouwtje is vaak iets witter van kleur en het mannetje heeft geveerde antennen. De twee brede bruine banden dwars over de voorvleugel in het zoomveld en het wortelveld zijn kenmerkend; deze variëren in breedte en zijn met zwart afgezet. De grondkleur varieert van wit tot groengrijs. Het bandenpatroon is altijd aanwezig, maar is bij donkere vlinders minder opvallend.

Kenmerken rups

Tot 55 mm; lichaam varieert in kleur van grijsachtig bruin tot purperachtig bruin met op de rug twee roodachtig bruine bulten en drie kleinere bulten op de onderzijde; soms een rij donkere, ruitvormige vlekken over het midden van de rug; kop roodachtig bruin, sterk ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Donkere vlinders lijken soms enigszins op de peper-en-zoutvlinder (B. betularia); deze vliegt echter later in het jaar en heeft geen bruine dwarsbanden

Gelijkende soorten rups

Peper-en-zoutvlinder (Biston betularia).
N.B.: let bij deze twee soorten ook vooral op de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen.

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral oude eikenbossen, maar ook andere soorten bos en struwelen.

Planten

Diverse loofbomen, met een voorkeur voor eik.

Waardplant

Eik
Quercus

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie