grote boswachter Hipparchia fagi

Familie
aurelia's (NYMPHALIDAE)
Onderfamilie
Satyrinae / Hipparchia fagi
Groep
Dagvlinder
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Een dwaalgast, waarvan slechts één waarneming uit Nederland bekend is; het betreft een mannetje bij Nijmegen in 1901.

Rode lijst

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 29-33 mm. De vleugels van deze grote zandoog hebben een crèmekleurige band. De band op de bovenkant van de vleugels is niet onderbroken en vaak niet scherp afgegrensd. Het vrouwtje heeft twee oogvlekken op de voorvleugel, het mannetje slechts één.

Kenmerken rups

Tot 36 mm; naar de staart versmald; staart met twee kleine uitsteeksels; lichaam bleek grijsachtig bruin tot geelachtig bruin met donkerder bruine lengtestrepen over rug en flanken en een zwartachtig bruine middenstreep over de rug; kop lichtbruin met vier donkere strepen.

Vliegtijd en gedrag

Half juli-begin september in één generatie.

Levenscyclus

De soort overwintert als halfvolgroeide rups.

Waardplanten

Waardplanten zijn diverse grassen, waaronder rood zwenkgras en gevinde kortsteel.

Habitat

Bosachtige, verruigde kalkgraslanden.

Zeldzaamheid

Een dwaalgast, waarvan slechts één waarneming uit Nederland bekend is; het betreft een mannetje bij Nijmegen in 1901.

Mobiliteit

In de literatuur staat de grote boswachter vermeld als honkvast.

Europa

De grote boswachter komt voor van Noord-Spanje tot Midden-Duitsland en Rusland. In Midden-Frankrijk is het een algemene soort. De dichtstbijzijnde populaties vliegen in de Franse Elzas en de Vogezen.

Mondiaal

Van West-Europa (Pyreneeën en zuidwest-Frankrijk) naar het oosten tot Zuid-Rusland. Naar het noorden tot Midden-Duitsland (zuidelijk Thüringen), naar het zuiden tot Italië (Sicilië!) en de Balkan.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande diagrammen tonen de veranderingen van de talrijkheid in de loop van de tijd. De gegevens zijn afkomstig uit het Landelijk Meetnet Vlinders (CBS / De Vlinderstichting) en de Nationale Databank Flora en Fauna.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - 2015
Engelse naam
Woodland Grayling
Duitse naam
Grosser Waldportier
Franse naam
Le Sylvandre
Synoniemen
Satyrus hermione
Toelichting wetenschappelijke naam

Hipparchia: Hipparchus, een gevierde Griekse astronoom uit de tweede eeuw v.C. Zijn sterrencatalogus werd bewaard door Ptolemeus. Misschien deden de opvallende ogen op de vleugels van deze soorten Fabricius denken aan sterren.
fagi: Fagus is het plantengeslacht berk. De waardplanten zijn grassen maar de vlinder wordt vaak op boomstammen gezien.

Auteursnaam en jaartal
(Scopoli, 1763)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie aurelia's (NYMPHALIDAE)

kleine ijsvogelvlinder
Limenitis camilla

grote ijsvogelvlinder
Limenitis populi

grote vos
Nymphalis polychloros

bruin zandoogje
Maniola jurtina

veldparelmoervlinder
Melitaea cinxia

bosrandparelmoervlinder
Fabriciana adippe

alle soorten uit deze familie