streepblokspanner Aplocera plagiata

Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Larentiinae / Aplocera plagiata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(moeilijk tot zeer moeilijk te determineren)
Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst
niet bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 19-22 mm. De voorvleugels zijn grijs of blauwachtig grijs en vormen in rust een driehoek. Op de voorvleugel bevinden zich donkere dwarsbanden die bestaan uit meerdere lijnen. Belangrijke kenmerken zijn het dwarsbandje in het wortelveld, dat vlak bij de voorrand een afgeronde hoek maakt van 90 graden, en de buitenste dwarslijn die ter hoogte van de donkere veeg uit de vleugelpunt opvallend getand is. Vlinders van een eventuele derde generatie zijn kleiner en fletser getekend. Een zeer betrouwbaar kenmerk is het puntig achterlijf van het mannetje; van onderaf bekeken zijn de valven lang, smal en puntig. In rust steekt het achterlijf van het mannetje een klein stukje onder de vleugels uit.

Gelijkende soorten vlinder

De sint-janskruidblokspanner (A. efformata) is iets kleiner, heeft meestal minder duidelijke dwarsbanden en in rust steekt het achterlijf van het mannetje niet onder de vleugels uit; het uiteinde van het achterlijf is zowel bij het mannetje als bij het vrouwtje stomp en de valven zijn kort en naar binnen gericht. Het dwarsbandje in het wortelveld heeft bij de sint-janskruidblokspanner een scherpe hoek van minder dan 90 graden en de tand in de buitenste dwarslijn is afgerond.

sint-janskruidblokspanner
Aplocera efformata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Gelijkende soorten rups

Sint-janskruidblokspanner (Aplocera efformata).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

sint-janskruidblokspanner
Aplocera efformata
GEOMETRIDAE: Larentiinae

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-half oktober in twee, soms drie generaties. De vlinders laten zich overdag gemakkelijk opjagen. Ze vliegen vanaf de schemering en komen in kleine aantallen op licht.

Levenscyclus

Rups: juni-begin augustus en september-begin mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in de grond.

Waardplanten

Sint-janskruid.

Habitat

Vooral tuinen, akkerranden, graslanden, heiden, brede bospaden en duinen.

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeldzaam, maar wijdverbreid in heel Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid en lokaal algemeen.

Mondiaal

Holarctisch. Het Iberisch Schiereiland, Europa, Klein-Azië, Kaukasus, Noord-Iran, Afghanistan, Toerkmenistan, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgisië, het centraal-aziatisch gebergte tot Kasjmir. In Europa West- en Midden-Europa inclusief de Britse eilanden (naar het noordwesten zeldzamer wordend) tot in Zuid-Scandinavië, heel Oost-Europa en Zuid-Rusland. Ook in Noord-Amerika.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Treble-bar
Duitse naam
Grosser Johanniskrautspanner
Franse naam
la Triple raie , la Rayure à trois lignes
Oud Nederlandse naam
grijze spanner
Synoniemen
Anaitis plagiata, Chesias plagiata
Toelichting Nederlandse naam

De blokspanners hebben donkere aders en dwarslijnen die samen op de voorvleugels een blokkenpatroon vormen.
Welke van alle lijnen met deze streep bedoeld wordt is niet duidelijk. Zie 'toelichting wetenschappelijke naam'.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Aplocera: haplos is eenvoudig en keros is hoorn. Dus met eenvoudige antennes (althans met het blote oog).
plagiata: plaga is een streep, naar de duidelijke banden op de voorvleugel.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

tweelingbosrankspanner
Horisme radicaria

eikentak
Gerinia honoraria

Struikheidedwergspanner
Eupithecia goossensiata

moerasstipspanner
Scopula corrivalaria

cipresspanner
Thera cupressata

lindeherculesje
Selenia lunularia

alle soorten uit deze familie