prunusspanner Aleucis distinctata

Wilde en gekweekte prunussoorten en meidoorn zijn de waardplanten van de zeer zeldzame prunusspanner.
Familie
spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie
Ennominae / Aleucis distinctata
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed op gelijkende soorten letten)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral voorkomt in Limburg; ook enkele waarnemingen daarbuiten. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst
ernstig bedreigd

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-14 mm. Een bruine spanner met een puntige voorvleugel en opvallende witte stippen op het achterlijf. Over de voorvleugel loopt een donkerbruine middenband met donkere gekartelde randen. De donkere middenvlek op de achtervleugel is soms slechts vaag aanwezig.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; lichaam groen of grijsachtig bruin met zwartachtige, V-vormige vlekken op de rug en opvallende witte of groene plekken op de segmenten zeven en acht; kop groen of bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Lijkt op het mannetje van zowel de meidoornspanner (Theria primaria) als van de late meidoornspanner (Theria rupicapraria) die allebei vroeger in het jaar vliegen; beide soorten hebben bovendien rondere vleugelpunten, licht geveerde antennen en geen witte stipjes op het achterlijf; ook is de middenband niet zo gekarteld.

late meidoornspanner
Theria rupicapraria
GEOMETRIDAE: Ennominae

meidoornspanner
Theria primaria
GEOMETRIDAE: Ennominae

Vliegtijd en gedrag

Half maart-eind mei in één generatie; in zachte winters zijn waarnemingen in februari al mogelijk. De vliegtijd valt ongeveer samen met de bloei van de sleedoorn. De vlinders kunnen als het donker is rustend worden aangetroffen op de buitenste twijgen die nog niet in blad staan; soms worden ze in de schemering vliegend aangetroffen. De vlinders komen niet op smeer en slecht op licht.

Levenscyclus

Rups: mei-juli. De rups foerageert meestal ´s nachts, maar blijft overdag tussen de bladeren zitten en kan soms uit de takken worden geklopt. De soort overwintert als pop in de grond.

Waardplanten

(Gekweekte) prunussoorten en meidoorn.

Habitat

Vooral struwelen.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral voorkomt in Limburg; ook enkele waarnemingen daarbuiten. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Verspreide vindplaatsen in Limburg en Vlaams-Brabant. In Wallonië wijdverbreid, vooral in de kalkstreek en de Gaume.

Mondiaal

In vergelijking met bimaculata en temerata vertoont distinctata een verbrokkelde verspreiding. Delen van het Iberisch Schiereiland, West- en Midden-Europa tot in het oosten Trans-Kaukasië, in het zuiden de Balkan, Klein-Azië en Toerkmenistan. De noordgrens loopt over Noord-Duitsland. Uit Denemarken slechts één melding.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Sloe Carpet
Duitse naam
Herbst-Kreuzflügel
Franse naam
la Phalène distincte
Synoniemen
Lomographa distinctata, Bapta distinctata, Aleucis pictaria, Bapta pictaria
Toelichting Nederlandse naam

Prunussoorten, ook gekweekte, zijn de waardplanten van deze spannersoort.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Aleucis: alpha is een ontkenning en leukos is wit; een genus dat nauw verbonden is met het voorgaande genus (Lomographa) maar daarvan verschilt omdat het een soort omvat die niet wit is.
distinctata: distinctus is onderscheiden; een soort die zich onderscheidt van pictaria Thunberg, 1788 (een synoniem voor Cleorodes lichenaria), een naam die ten onrechte door Curtis aan deze soort was toebedeeld.

Auteursnaam en jaartal
(Herrich-Schäffer, 1839)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

wegedoornspanner
Philereme transversata

zuidelijke bandspanner
Nycterosea obstipata

wit spannertje
Asthena albulata

bruine vierbandspanner
Xanthorhoe spadicearia

heidedwergspanner
Eupithecia satyrata

geveerde spikkelspanner
Peribatodes secundaria

alle soorten uit deze familie