schaduwstipspanner Idaea rusticata

De rupsen van de schaduwstipspanner leven van dorre en dode bladeren en van mos.

Familie: spanners (GEOMETRIDAE)
Onderfamilie: Sterrhinae / Idaea rusticata
Groep: Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen: (goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid: Vrij algemeen. Een soort die vooral voorkomt op de zandgronden van Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant en in de kuststreek; uit de noordoostelijke provincies zijn geen waarnemingen bekend. RL: niet bedreigd.
Rode lijst: niet bedreigd

Verspreiding

Vliegtijd

Kenmerken vlinder: Voorvleugellengte: 9-11 mm. Deze kleine spanner heeft een witachtige grondkleur met een vage grijsbruine tekening. Over de voorvleugel loopt een opvallend grillige zwartachtig bruine middenband die zich in een lichtere tint voortzet over de achtervleugel. Dezelfde donkere kleur van de middenband is ook aanwezig in de vleugelwortel en loopt vandaar door over het borststuk. Op alle vleugels bevindt zich een duidelijke zwarte middenstip. De tekening varieert in intensiteit.
Gelijkende soorten rups: Schildstipspanner (Idaea biselata), roestige stipspanner (Idaea inquinata) en dwergstipspanner (Idaea fuscovenosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Vliegtijd en gedrag: Begin juni-begin oktober in twee generaties. De vlinders kunnen overdag uit de struiken worden geklopt. Ze zijn ´s nachts actief en komen op licht; ze zijn vaak te zien op verlichte vensters en muren.
Levenscyclus: Rups: juli-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon in de strooisellaag.
Waardplanten: De rups leeft van dorre en dode bladeren van diverse planten en van mos.
Habitat: Wegbermen, (spoor)dijken, ruige graslanden, struwelen en tuinen.; dijken

ruige graslanden

spoordijken

struwelen

tuinen

wegbermen

Zeldzaamheid: Vrij algemeen. Een soort die vooral voorkomt op de zandgronden van Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant en in de kuststreek; uit de noordoostelijke provincies zijn geen waarnemingen bekend. RL: niet bedreigd.
België: Zeldzaam in Vlaanderen, maar toegenomen. Wijdverbreid en lokaal algemeen aan de kust en ten oosten van de lijn Leuven-Turnhout. Elders zeer zeldzaam. In Wallonië wijdverbreid en vrij algemeen.
Mondiaal: Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief Engeland) naar het oosten door Rusland tot Mongolië. De noordelijkste vindplaats ligt in Estland; in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan, Klein-Azië, Noord-Iran en Kirgisië.
Trend op lange en korte termijn: Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden: Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.; voor 1950

1950 - 1979

1980 - 1999

2000 - feb 2016

Engelse naam

Least Carpet

Duitse naam

Feuchtwiesen-Kräutereule

Franse naam

la Phalène rustique

Synoniemen

Acidalia rusticata, Sterrha rusticata, Idaea vulpinaria

Toelichting Nederlandse naam

De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula's en Idaea's zijn stipspanners.
Schaduw wijst op de donkere vlekken op de vleugels. Meer over Nederlandse namen

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam