erwtenuil Ceramica pisi

Familie
uilen (NOCTUIDAE)
Onderfamilie
Hadeninae / Ceramica pisi
Groep
Nachtvlinder die nachtactief is
Hoe moeilijk te herkennen
(goed tot redelijk goed te determineren)
Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt vooral voor in de duinen en op de zandgronden in het binnenland; ook elders af en toe een waarneming. RL: kwetsbaar.

Rode lijst
kwetsbaar

Verspreiding
Vliegtijd
Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-20 mm. De voorvleugel van deze uil heeft een vrij spitse punt. Opvallend is de brede onregelmatige crèmekleurige golflijn die zich in de binnenrandhoek verbreedt tot een opvallende verdikking of vlek; aan de binnenzijde is de golflijn afgezet met donkere pijlvormige vlekken. De grondkleur is zeer variabel en loopt uiteen van licht roodachtig bruin tot donker purperachtig bruin. Sommige exemplaren zijn grijs gemarmerd, andere hebben een roze of bruinachtig gele tint. Donkere vlinders zijn vaak bestoven met purperachtig grijs.

Kenmerken rups

Tot 45 mm; lichaam varieert in kleur van groen tot roodachtig bruin of donker purperachtig bruin met twee brede, gele lengtebanden over de rug en een brede, gele lengteband over de spiracula; kop bruin of groenachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de groente-uil (Lacanobia oleracea) loopt de golflijn rechter met in het midden een opvallende W.

groente-uil
Lacanobia oleracea
NOCTUIDAE: Hadeninae

Vliegtijd en gedrag

Half mei-eind augustus in twee generaties. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: juni-oktober. De rups, die zowel in een groene als in een bruine vorm voorkomt, foerageert vooral ´s nachts en rust overdag op de waardplant. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Waardplanten

Diverse kruidachtige planten, struiken en bomen, waaronder struikhei, adelaarsvaren, berk, brem, braam, wilg, duindoorn en europese lork.

Habitat

Allerlei open gebieden, waaronder vooral heiden; ook bossen, moerasachtige plaatsen en tuinen.

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt vooral voor in de duinen en op de zandgronden in het binnenland; ook elders af en toe een waarneming. RL: kwetsbaar.

België

In Vlaanderen sterk achteruitgegaan en inmiddels zeer zeldzaam. Verspreide vindplaatsen in de Kempen en in West-Vlaanderen, vooral aan de Westkust. In Wallonië wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas.

Mondiaal

Een uitgebreid areaal. In Noord-Europa tot ver boven de poolcirkel en dat loopt door tot Oost-Azië. In het zuiden het Middellandse Zeegebied en dan naar het oosten tot Midden-Azië.

Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) wordt hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
voor 1950
1950 - 1979
1980 - 1999
2000 - feb 2016
Engelse naam
Broom Moth
Duitse naam
Erbseneule
Franse naam
la Noctuelle des pois , la Pisivore
Oud Nederlandse naam
oogstuiltje, peuluil
Synoniemen
Melanchra pisi, Mamestra pisi, Hadena pisi, Lacanobia pisi, Polia pisi
Toelichting Nederlandse naam

Bij de keuze van erwtenuil is de Latijnse soortnaam doorslaggevend geweest. Zie bij 'toelichting wetenschappelijke naam'. Ook de Franse en Duitse soortnaam volgen deze redenering.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

pisi: Pisum sativa is de erwt. Linnaeus geeft dit op als waardplant, maar het is zeker geen gewone voor deze polyfage soort.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

eenstipgrasuil
Mythimna unipuncta

vlasbekuiltje
Calophasia lunula

morpheusstofuil
Caradrina morpheus

brildrager
Egira conspicillaris

herfst-rietboorder
Rhizedra lutosa

alle soorten uit deze familie